شخصى كه دهها بار مرتكب سرقت شده، و تمام جرائمش نزد حاكم شرع ثابت شده، حاكم شرع يك بار بيشتر حدّ سرقت بر او جارى نمى‌كند؛ ولى در روز قيامت و عالَم آخرت هر گناهى كه كرده مجازات مستقل و جداگانه دارد؛ اگر ده بار آلوده شرب خمر شده، ده كيفر مستقل از هم دارد؛ و اگر بيست بار سرقت نموده، بيست مجازات مستقل مى‌شود.

بنابراين عذاب مضاعف در آيه شريفه، ناظر به مجازاتهاى جهان آخرت است كه براى هر گناهى كيفر و مجازات مستقلى خواهد بود.

2- تفسير ديگر آن است كه برخى گناهان علنى و آشكار انجام مى‌شود و برخى از معاصى پنهان و در خفا. بدون شك گناهى كه در جلو چشمان مردم و در ملأ عام صورت مى‌پذيرد، مجازاتى مساوى با گناه پنهان ندارد؛ بلكه كيفر آن به مراتب سخت‌تر است؛ زيرا چنين شخص هتّاكى، علاوه بر اصل گناه، حريم گناه را نيز شكسته و ديگران را هم به گناه دعوت و تشويق نموده است. بنابراين، چنين شخصى، هر چند در ظاهر مثلًا فقط شرب خمر كرده ولى در حقيقت مرتكب سه گناه شده است! يعنى، علاوه بر شرب خمر، حرمت گناه را دريده، و مردم را هم به آن تشويق نموده است. پس بايد سه بار مجازات شود.

بازگشت و توبه‌

يكى از اصول مهم تربيت اين است كه مربّى هرگز راه اصلاح را نبندد، و مربّى‌ (شخص مورد تربيت) احساس كند كه همواره راه اصلاح و تربيت باز است. اگر راه اصلاح بسته شود، كسى كه آلوده گناه شده، از ارتكاب بيشتر گناهان باكى ندارد، و با خود مى‌گويد: «من كه جهنّمى هستم، چرا خود را محدود كنم؟ بگذار هر كارى كه مى‌توانم انجام دهم!» امّا اگر راه بازگشت باز شد، و هميشه روزنه‌اى به سوى اصلاح و رستگارى وجود داشت، گناهكاران سعى مى‌كنند كمتر آلوده شوند و اميد به نجات‌