اسم الکتاب : والاترين بندگان المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 140
اين نكته نشانگر اهمّيّت فوقالعاده آبروى مؤمن از ديدگاه اسلام است. اسلام
هرگز اجازه نمىدهد كه به خاطر يك كمك و احسان، آبروى مسلمانى لكّه دار شود، و
قلبش جريحه دار گردد؛ قرآن مجيد در آيه 263 سوره بقره مىفرمايد:
گفتار پسنديده (در برابر نيازمندان) و عفو (و گذشت از خشونتهاى آنها)، از
بخششى كه آزار به دنبال داشته باشد بهتر است. و خداوند بى نياز و بردبار است.
طبق اين آيه شريفه، جواب منفى دادن به فقير، هرگاه همراه با ادب و احترام
باشد، بهتر از پاسخ مثبتى شمرده شده كه همراه با آزار و اذيّت نيازمند است.
و چه زيباست انفاقهايى كه همراه با ادب و احترام است؛ و چه زيباتر انفاقى كه
مُنفِق از اين كه توان كمك بيشترى نداشته، از نيازمند عذرخواهى مىكند! و اين حالت
روحانى عالى در سيره ائمّه معصومين عليهم السلام به چشم مىخورد؛ به اين داستان
توجّه كنيد:
شخص نيازمندى درِ خانه امام حسن مجتبى عليه السلام را كوبيد، و خطاب به حضرتش
عرض كرد:
لَمْ يَبْقَ لِى شَىْءٌ يُبَاعُ بِدِرْهَمٍ
يَكْفِيكَ
مَنْظَرُ حَالَتِى عَنْ مُخْبِرِى
إِلّا بَقَايَا مَاءُ وَجْهِى صُنْتُهُ
أَلّا يُبَاعَ وَ
قَدْ وَجَدْتُكَ مُشْتَرِى
اى فرزند رسول خدا! هيچ چيزى برايم باقى نمانده كه آن را به درهمى بفروشم.
چهره و وضع ظاهرىام سخنانم را تصديق مىكند و شهادت بر صدق كلامم مىدهد. البتّه
اندكى آبرو دارم، كه آن را حفظ نمودهام (تا مشترى مناسبى بيابم) و اكنون كه تو
مشترى مناسبى هستى، آن را به تو عرضه كردهام!
امام حسن عليه السلام صندوقدار خويش را طلبيد و پرسيد: چه مقدار پول نزد توست؟
عرض كرد: دوازده هزار درهم؛ فرمود: آن را به اين مرد فقير بده! سپس آن مرد را
طلبيد، و عذرخواهى نمود و فرمود: ما حقّ تو را ادا نكرديم! ولى آنچه داشتيم داديم؛
اسم الکتاب : والاترين بندگان المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 140