2. امام على عليه السلام مى‌فرمايد:

«الْعَفْوُ تاجُ الْمَكارِمِ‌

؛ عفو و گذشت تاج فضايل اخلاقى است». [1]

مى‌دانيم تاج هم نشانه عظمت و قدرت است و هم زينت، كه بر بالاترين عضو بدن يعنى سر گذاشته مى‌شود، اين تعبير نشان مى‌دهد كه عفو و گذشت در ميان همه فضايل اخلاقى موقعيّت خاصّى دارد.

3. باز هم امام على عليه السلام مى‌فرمايد:

«شَرُّ النّاسِ مَنْ لايَعْفُو عَنِ الزَّلَّةِ وَلا يَسْتُرُ الْعَوْرَةَ

؛ بدترين مردم كسى است كه از لغزشها نمى‌گذرد و عفو نمى‌كند، و عيوب مردم را نمى‌پوشاند». [2]

4. عفو مايه عزّت است. رسول اكرم صلى الله عليه و آله مى‌فرمايد:

«عَليكُمْ بِالْعَفْوِ فَانَّ الْعَفْوَ لايَزيدُ الْعَبْدَ الّا عِزّاً فَتَعا فَوْا يُعِزُّكُمُ اللَّهُ‌

؛ عفو و بخشش را شيوه خود قرار دهيد، زيرا گذشت جز به عزت انسان نمى‌افزايد، پس نسبت به يكديگر گذشت داشته باشيد تا خدا شما را عزيز كند». [3]

5. امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد:

«مُرُوَّتُنا أهْلَ البيتِ الْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَنا و اعْطاءُ مَنْ حَرَمَنا

؛ روش مردمى ما خاندان عبارت است از: عفو و گذشت نسبت به كسانى كه بر ما ستم كرده‌اند و بخشش به كسانى كه از ما دريغ داشته‌اند». [4]

انواع عفو:

فضيلت عفو و گذشت به عنوان يك اصل از نظر شرع، عقل، كتاب و سنّت جاى ترديد نيست؛ امّا اين بدين معنا نيست كه استثنايى نداشته باشد، بلكه مواردى پيش‌

[1] شرح غررالحكم، ج 1، ص 140، ح 520.

[2] شرح غررالحكم، ج 4، ص 175، ح 5735.

[3] الحقائق فى محاسن الاخلاق، ص 75؛ و اصول كافى، ج 2، ص 108، ح 5.

[4] وسائل الشيعه، ج 8، ص 523؛ تحف العقول، حكمت 26؛ بحارالانوار، ج 71، ص 401.