در آن حال، اشك عمر سعد سرازير شد و بر چهره زشت و ناپاك او فرو غلتيد به گونه‌اى كه از شرم، صورت از زينب عليها السلام برگرداند. [1]

به گفته موسيوماربين آلمانى: «مصائبى كه حسين عليه السلام در راه احياى دين جدّش برخود وارد ساخت، بر شهيدان پيش از او برترى‌اش داد و بر هيچ يك از گذشتگان چنين مصائبى وارد نشده است ... در تاريخ دنيا، هجوم اين گونه مصائب مخصوص حسين عليه السلام است». [2]

6- قدرت تأثيرگذارى‌

از ديگر امتيازات اين حماسه بزرگ، قدرت تأثيرگذارى آن در افكار عمومى مسلمانان، بلكه آزادمردان جهان در طول تاريخ است.

به جرأت مى‌توان گفت كه اين بُعد از قيام عاشورا در طول تاريخ بى‌نظير است.

يعنى نمى‌توان قيام و نهضتى را در عالم پيدا كرد كه تا اين اندازه الگو و اسوه آزادمردان و سبب حركت و جوشش مبارزان در برابر ظالمان و ستمگران، آن هم از زمان وقوع حادثه تا عصر حاضر باشد.

به تعبير ديگر: اين نهضت يك نهضت فرا زمانى و فرامكانى است. نفوذ نهضت عاشورا در طول و عرض و عمق شگفت‌آور است. (: طول زمان، عرض و گستره جغرافيايى زمين، عمق و نفوذ ژرف در جان آزادگان جهان).

به يقين، كمتر نهضتى را- همانند نهضت حسينى- مى‌توان يافت كه از همان روز شكست، فاتح وپيروز باشد و از همان روز مغلوب شدن غالب گردد و از همان ساعت كه دشمن، كار مخالف خود را تمام شده مى‌ديد، كار خودش به پايان رسيده باشد.

توماس كارلايل‌ [3] مى‌نويسد: «بهترين درسى كه از تراژدى كربلا مى‌گيريم، اين‌

[1]. بحارالانوار، ج 45، ص 55.

[2]. مطابق نقل: درسى كه حسين به انسان‌ها آموخت، ص 287.

[3]. توماس كارلايل، مقاله نويس، مورّخ و خاورشناس انگليسى (و از دانشمندان قرن نوزدهم ميلادى) كه عربى را در بغداد آموخت و در كمبريج استاد زبان مزبور گرديد (فرهنگ معين).