(1) اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذي خَلَقَ (2) خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ (3) اقْرَأْ وَ رَبُّكَ الْأَكْرَمُ (4) الَّذي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ (5) عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ‌

بخوان به نام پروردگارت كه آفريد.

انسان را از خون بسته‌اى خلق كرد!

بخوان كه پروردگارت (از همه) بزرگوارتر است.

همان كسى كه به وسيله قلم تعليم نمود.

و به انسان آنچه را نمى‌دانست ياد داد.

شأن نزول:

نزول نخستين آيات قرآن‌

به اعتقاد اكثر مفسران، اين سوره، نخستين سوره‌اى است كه بر پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل شده است، بلكه به گفته بعضى: پنج آيه فوق، به اتفاق همه مفسران در آغاز وحى بر رسول اكرم صلى الله عليه و آله نازل شده، مضمون آن نيز مؤيد اين معنى است.

در روايات آمده است: پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله به كوه «حرا» رفته بود، «جبرئيل» آمده، گفت: اى محمّد! بخوان! پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: من قرائت كننده نيستم.

«جبرئيل» او را در آغوش گرفت و فشرد، و بار ديگر گفت: بخوان!

پيامبر صلى الله عليه و آله همان جواب را تكرار كرد، بار دوم نيز «جبرئيل» اين كار را كرد، و همان جواب را شنيد، و در سومين بار گفت: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذي خَلَقَ ...» (تا آخر آيات پنجگانه).

اين سخن را گفت، و از ديده پيامبر صلى الله عليه و آله پنهان شد.

رسول خدا صلى الله عليه و آله كه با دريافت نخستين اشعه وحى، سخت خسته شده بود، به سراغ (خانه) «خديجه» آمده، فرمود:

زَمِّلُونِى وَ دَثِّرُونِى:

«مرا بپوشانيد و جامه‌اى بر