اسم الکتاب : ربا و بانكدارى اسلامى المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 15
(1) آخرين نكته درباره آيه فوق اهميّت تعبير
«لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ» است كه يك شعار مهم و قانون
كلّى اسلامى است؛ هر چند در اينجا در مورد رباخواران پياده شده ولى طبق اين اصل
قرآنى هيچ كس نبايد ظلم كند و نه مورد ظلم قرار گيرد.
به تعبير
ديگر نه ظلم كن، نه تن به ظلم ده كه هر دو گناه و خلاف است، اگر مسلمين جهان همين
شعار مهم را در سر تا سر كشورهاى اسلامى احيا كنند اكنون نه در چنگال صهيونيسم
بىرحم و مغرور و بىمنطق كه هيچ چيز نزد آنها مقدّس و محترم نيست و چيزى جز زور
را به رسميّت نمىشناسند، گرفتار بودند و نه دولتهاى خودكامه و زورگو منابع آنها
را به غارت مىبردند. [1]
[131- 130 آل عمران]
(2) 5 و 6- «يا
أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا الرِّبَوا أَضْعافاً مُضاعَفَةً وَ
اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ وَ اتَّقُوا النَّارَ الَّتِي أُعِدَّتْ
لِلْكافِرِينَ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد! ربا (و سود پول) را چند برابر نخوريد!
از خدا بپرهيزيد، تا رستگار شويد! و از آتشى بپرهيزيد كه براى كافران آماده شده
است!» [2]
اين دو آيه-
بر خلاف آيات گذشته- به قسم خاصّى از ربا نظر دارد و آن رباى مضاعف است، يعنى آيه
شريفه، حرمت رباى مضاعف را اثبات مىكند، نه اين كه رباى معمولى را مجاز بشمرد،
بلكه نسبت به رباى عادى ساكت است.
(3) در مورد تفسير رباى «اضعاف مضاعف» در بين
مفسّرين گفتگو است و چند نظر در تفسير آيه وجود دارد:
1- قول
مشهور- كه بسيارى از مفسّران آن را پذيرفتهاند- اين است كه هنگامى كه بدهكار، سر
موعد نتوانست بدهى خود را بپردازد، بدهى او را تا مدّتى به تأخير مىاندازد ولى با
سود ديگرى كه فقط به سرمايه تعلّق مىگيرد؛ مثلا كسى 100 هزار تومان را به شخصى به
مدّت يك سال وام مىدهد كه در پايان مدّت،
[1]- براى توضيح بيشتر پيرامون آيات چهارگانه
بالا به تفسير الميزان و نمونه مراجعه فرماييد.