اسم الکتاب : پيام امام امير المومنين(ع) المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 52
اكثر سخنان
امام (ع)».
همچنين در
ذيل خطبه 16 مىگويد: «در اين سخن كه از نزديكترين سخنان به حقيقت فصاحت است
لطايفى نهفته شده كه هيچ يك از سخنسنجان به پاى آن نمىرسد و بيش از آنچه كه ما
از آن به شگفتى فرو مىرويم، شگفتى از آن به تعجّب مىآيد! بعلاوه در آن
ريزهكاريهايى از فصاحت است كه نه زبان قادر به شرح آن است و نه هيچ انسانى
مىتواند به عمق آن برسد و نه آنچه را من مىگويم، جز آنان كه در فصاحت پيشگام و
ريشه دارند مىتوانند درك كنند (آرى) «و ما يعقلها إلّا العالمون، جز دانشمندان آن
را درك نمىكنند».
در ذيل خطبه
معروف شقشقيّه نيز سخنى از «ابن عباس» مفسّر و محدّث معروف نقل شده كه شدّت مجذوب
شدن او را در برابر اين خطبه نشان مىدهد، مىگويد: «فو اللّه ما أسفت على كلام
قطّ كأسفى على هذا الكلام أن لا يكون أمير المؤمنين (ع) بلغ منه حيث أراد، به خدا
سوگند هيچ گاه بر سخنى همچون اين گفتار تأسف نخوردم كه (ناتمام ماند و) امام امير
المؤمنين (ع) به آنجا كه مىخواست نرسيد (و مرد مزاحمى با نامهاى كه بىموقع به
دست آن حضرت داد توجّه او را به خود جلب كرد و از ادامه خطبه باز داشت)».
اين سخن را
با كلامى از «محقّق خويى» در منهاج البراعة و سخنى از «ابن أبى الحديد» پايان
مىدهيم، آنجا كه مىگويد: «هيچ سخنى را با كلام على (ع) نمىتوان از نظر نظم
گفتار با عظمت محتوا مقايسه كرد، او يكّه تاز اين ميدان است و سخنورى است كه با
بيانش خشم و اضطراب فرو مىنشيند و دريايى است كه جواهراتش را به ساحل پرتاب
مىكند و بر دلها حكومت كرده آنها را به پيروى از اوامر و نواهى خود مىكشاند.
تشويقهاى آن، دليل و راهنماى نيكيهاست و با تازيانه سخنان ترساننده خود، از منكرات
باز مىدارد. پس سزاوار است كه سخنش پيشواى سخنان باشد همان گونه كه خودش امام و
پيشواى خلق است
اسم الکتاب : پيام امام امير المومنين(ع) المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 52