نداشته است.

هنگامى كه نهج البلاغه را ورق مى‌زنيم امام را بر كرسى حكومت و رهبرى امّت مى‌بينيم كه آيين كشوردارى را براى استانداران و فرمانداران خود شرح مى‌دهد، رموز انحطاط و اوج گرفتن تمدّنها، سرنوشت اقوام ظالم و ستمگر و راه وصول به يك آرامش اجتماعى و سياسى و نظامى را با پخته‌ترين عبارات بيان مى‌كند آن چنان كه گويى در سر تا سر عمر كارى جز اين نداشته است.

دگر بار آن را باز ورق مى‌زنيم امام (ع) را بر مسند درس اخلاق و تهذيب نفوس و تربيت ارواح و افكار مى‌بينيم، مرد وارسته‌اى به نام «همّام» از او تقاضاى درس جديد در زمينه صفات و روشهاى پرهيزگاران كرده و آن چنان تشنه است كه با يك پيمانه و دو پيمانه سيراب نمى‌گردد.

امام دريچه‌هاى دانش سرشار خود را به روى او گشوده، آن چنان درس پارسايى و وارستگى و پرهيزگارى به او مى‌دهد و حدود يك صد صفت از صفات آنها را در عباراتى محكم، عميق و نافذ براى سالكان راه حق برمى‌شمرد، گويى كه قرنها بر همين مسند و همين جايگاه به ارشاد خلق و تربيت نفوس و تدريس اخلاق پرداخته است، تا آنجا كه سؤال كننده پس از شنيدن اين گفتار صيحه‌اى مى‌زند و نقش بر زمين مى‌شود! و اين گونه نفوذ سخن چيزى است كه در تاريخ سابقه ندارد.

به راستى اين صحنه‌هاى مختلف نهج البلاغه كه هر كدام در نوع خود كم نظير يا بى‌نظير است، از اعجاب‌انگيزترين ويژگيهاى اين كتاب بزرگ محسوب مى‌شود.

تعبيرات بزرگان پيرامون جاذبه نهج البلاغه‌

تعبيراتى كه دانشمندان بزرگ در زمينه جاذبه‌هاى نهج البلاغه دارند نيز شاهد گويايى بر مطالب بالاست: