پاسخ به يك سؤال‌

در اين‌جا اين سؤال مطرح مى‌شود كه اصلًا چرا بعضى از مردم محروم و نيازمند و مسكين باشند كه لازم شود ما به آنها انفاق كنيم، آيا بهتر نبود خداوند به آنها هر چه لازم بود مى‌داد تا نيازى نداشته باشند كه ما به آنها انفاق كنيم؟

آخرين آيه مورد بحث، گويى اشاره به پاسخ همين سؤال است؛ مى‌فرمايد:

«خداوند روزيش را بر هر كس بخواهد گشاده مى‌دارد و بر هر كس بخواهد تنگ مى‌كند، چرا كه او نسبت به بندگان آگاه و بينا است‌ (انّ ربّك يبسط الرّزق لمن يّشاء ويقدر انّه كان بعباده خبيراً بصيراً).»

در واقع، اين يك آزمون براى شما است وگرنه براى او همه چيز ممكن است؛ او مى‌خواهد به اين وسيله شما را تربيت كند، و روح سخاوت و فداكارى و از خود گذشتگى را در شما پرورش دهد.

بعلاوه، بعضى از مردم اگر كاملًا بى‌نياز شوند راه طغيان و سركشى پيش مى‌گيرند، و صلاح آنها اين است كه در حدّ معيّنى از روزى باشند، حدّى كه نه موجب فقر گردد، نه طغيان.

از همه اينها گذشته، وسعت و تنگى رزق در افراد انسان (بجز موارد استثنايى يعنى از كار افتادگان و معلولين) بستگى به ميزان تلاش و كوشش آنها دارد و اين‌كه مى‌فرمايد خدا روزى را براى هر كس بخواهد تنگ و يا گشاده مى‌دارد، اين خواستن هماهنگ با حكمت او است و حكمتش ايجاب مى‌كند كه هر كس تلاشش بيشتر باشد، سهمش فزونتر، و هر كس كمتر باشد، محرومتر گردد.