ناگزير از رعايت حريم مذهب و نيروى مذهبى بودند.[1]

دوره افشاريه‌

حكومت افشارى با تاج‌گذارى رسمى نادر شاه (تهماسب قلى خان) در سال 1148 ق، آغاز شد.[2]

در اين دوره، بيشتر به امور نظامى توجّه مبذول مى‌شد و به گفته برخى دوره زمامدارى نادر از ابتداى ورود به خدمت شاه تهماسب تا واپسين لشكركشى به مرزهاى باختر را بايد روزگار پادشاهى نظامى تمام عيار در ايران دانست؛ زيرا سرگرم بودن نادر به كار سپاه، توجّه او به تشكيل وحدت ارضى ايران، دفع اجانب و باز پس گرفتن ولايات از دست رفته، مجال براى توجّه او به امور داخلى و استقرار سازمان‌هاى اجتماعى و انتظامات ادارى باقى نگذاشت.

بايد گفت با وجود پيروزى‌هاى درخشان و خدمات شايان نادر و حيثيت و اعتبارى كه او براى ايران به دست آورد، ايرانيان از همان آغاز كار، از وى ناخشنود بودند، چه، بر خلاف مفاد شروط عرضه شده توسط نادر در روز نخست تاجگذارى در دشت مغان مبنى بر به رسميت شناختن تشيّع، به عنوان مذهب جعفرى و ركن پنجم در كنار چهار مذهب اهل سنّت و حمايت از آن- كه به عقيده برخى براى به دست آوردن قلوب ايرانيان يا فريب آنان بوده است- از آن‌جا كه از خانواده‌اى سنّى بود، در بر انداختن مذهب شيعه، جلوگيرى از آداب و مراسم دينى شيعيان و ضبط موقوفات آنان، كوشش بسيار داشت؛ چنان كه در همان شوراى تاريخى دشت مغان، شاه اسماعيل صفوى را به باد انتقاد گرفت و وى را متّهم كرد كه:

بنابر صلاح دولت خود، مذهب تسنّن را متروك، و تشيّع را شايع و مسلوك داشت. علاوه بر آن، سبّ و رفض را كه فعل بيهوده و مايه مفاسد

[1]. رك: حديث پيمانه، ص 94- 95.

[2]. رك: تاريخ ايران، ص 722- 735.