اسم الکتاب : تاريخ حديث شيعه در سده هاى دوازدهم و سيزدهم هجرى المؤلف : صفره، حسين الجزء : 1 صفحة : 152
اين حديث، در ميان خاصّه و عامه، مشهور و مستفيض است؛ بلكه برخى گفتهاند متواتر است.[1]
- برخى نيز اين حديث را ضعيف دانستهاند
شرف الدين نَوَوى، درباره آن مىگويد:
حافظان حديث، در ضعيف دانستن اين حديث، اتّفاق نظر دارند، گرچه طرق روايت آن، بسيار است.[2]
حاجى خليفه نيز مىگويد:
از طرق بسيار و به روايات متنوّع، وارد شده است كه پيامبر خدا فرمود: «هر كس چهل حديث حفظ كند ...» و [محدّثان] در عين فراوانى طرق نقل، به اتّفاق، آن را ضعيف شمردهاند.[3]
البته اين دو دانشمند، هر دو از عالمان اهل سنّت هستند و سخن آنان مبنى بر اتّفاق نظر بر ضعف حديث اربعين، بيان كننده نظر دانشمندان سنّى است.
- برخى معتقدند كه ضعف اين حديث، قابل جبران است
از جمله صاحبان اين ديدگاه، ملّا اسماعيل خواجويى (م 1173 ق) است. وى مىگويد:
گرچه در بين رجال سند اين حديث، افراد مجهول و غير قابل اعتماد نيز هست؛ ليكن همه آنها چنين نيستند و افراد قابل اعتماد نيز در سلسله سندها وجود دارد و با فرض ضعيف شمردن سند، شهرتى كه در ميان شيعه و سنّى از گذشته تاكنون به هم زده است، اين ضعف را جبران مىكند.[4]
به هرحال، اين مضمون، سبب گرديده كه دانشمندان مسلمان، بخصوص