مَنْ حَفِظَ مِن امّتى أربعينَ حديثاً ينتفِعونَ بِها فى أمرِ دينِهمْ بَعَثَهُ اللَّهُ يومَ القيامةِ فقيهاً عالماً.[1]

هر كه براى نفع امّت من در كار دينشان، چهل حديث را حفظ كند، خداى متعال، او را در قيامت، فقيهى دانشمند بر مى‌انگيزد.

درباره مراد از حفظ اين حديث شريف، علّامه مجلسى، دو قول: «حفظ حديث در سينه‌ها» و «حفظ حديث از نابودى به هر طريق» را ذكر مى‌كند و درباره مراتب حفظ نيز نكاتى را بيان مى‌دارد.[2]

وى، ظاهرترين مصداق حفظ را كتابت حديث پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام دانسته و سيره بزرگان در تأليف كتاب‌هاى چهل حديث را شاهد آن مى‌داند.

در باب اعتبار روايت «چهل حديث»، محدّثان و علماى رجال، ديدگاه‌هاى مختلفى بيان داشته‌اند كه بدانها اشاره مى‌شود.

- برخى، روايت «چهل حديث» را «مشهور» و «مستفيض» مى‌دانند

شيخ بهايى مى‌گويد:

بايد دانست كه اين حديث، در ميان دانشمندان مخالف و موافق، مشهور است، چنان كه برخى به تواتر آن، حكم كرده‌اند.[3]

فيض كاشانى نيز درباره آن مى‌گويد:

اين حديث در ميان شيعه و سنّى، مشهور و مستفيض است؛ بلكه بعضى آن را متواتر دانسته‌اند و علماى شيعه با اندكى اختلاف در لفظ، آن را به طرق مختلف، روايت كرده‌اند.[4]

علّامه مجلسى نيز درباره آن، چنين اظهار نظر مى‌كند:

[1]. بحار الأنوار، ج 2، ص 153- 157.

[2]. همان، ص 157.

[3]. الأربعون حديثاً، ص 71.

[4]. الوافى، ج 1، ص 424.