هم در مضامين و محتوايى احاديث ديده مى‌شود و هم در نقل روايات مشايخ.

احاديث هر يك از مشايخ مؤلّف، در مجالس و جاهاى مختلف پراكنده است. فهم متن برخى از احاديث كتاب، سخت دشوار است؛ مانند: چند روايات درباره ثواب برخى از اعمال مستحب و عبادات يا روزهاى برخى ماه‌ها، يا درباره اوضاع و احوال محشر و قيامت و معراج و عذاب دوزخيان و تفسير ابجد و ناقوس و ....[1]

3. علل الشرائع‌

مؤلّف: شيخ صدوق‌

تقديم: سيد محمّد صادق بحر العلوم‌

ناشر: كتاب‌خانه حيدريه، نجف اشرف، 1386 ق/ 1966 م.

چندين نسخه خطّى از اين كتاب موجود است؛ مانند: نسخه‌اى به شماره 1880 با تاريخ تقريبىِ سده يازدهم،[2] و نسخه‌اى به خطّ محمّد نبتكى الأصل تهرانى كه در تاريخ 1274 ق، از روى نسخه مورَّخ 1050 ق، به خطّ جمال الدين محمّد حسينى، نوشته شده است.[3] اين كتاب با تحقيق و تصحيح سيّد فضل اللَّه طباطبايى يزدى و ديگران، بارها چاپ شده است. چاپ رحلى سنگى آن به تنهايى در سال 1280 ق، در تهران چاپ شده و در سال 1289 ق، نيز همراه با معانى الأخبار.[4]

از اين كتاب، با عنوان «علل الأحكام»[5] و «علل الشرائع و الأحكام و الأسباب»[6] نيز ياد شده است. علل الشرائع‌، از آثار معروف و به غايت مشهور شيخ صدوق‌[7] و از

[1]. مجلس 52، مجلس 53، مجلس 40، مجلس 1، مجلس 23، مجلس 46.

[2]. فهرست نسخه‌هاى خطى كتاب‌خانه آية اللَّه گلپايگانى، ج 3، ص 94.

[3]. همان، ج 3، ص 175.

[4]. الذريعة، ج 15، ص 313- 314.

[5]. رجال النجاشى، ص 389؛ الفهرست، طوسى، ص 237.

[6]. معالم العلماء، ص 149؛ أمل الآمل، ج 2، ص 238.

[7]. وسائل الشيعة، ج 20، ص 37؛ بحار الأنوار، ج 1، ص 7.