مصادر كتاب‌هاى حديثى‌ وسائل الشيعة، بحار الأنوار و مستدرك الوسائل‌ است. اين كتاب در زمينه علل، اسباب و حكمت احكام و شرايع الهى، در 385 باب سامان يافته است.

از اين تعداد، 181 باب در علل برخى از اخبار و مفاهيم مختلف قرآنى و گاه تاريخى است. مؤلّف در هر مورد، كلام را با عنوان «علّت» آغاز كرده و تحت آن، احاديث متناسب را آورده است. به قرينه كتاب‌هاى هم نوع ديگرى از مؤلّف، عنوان هر باب را ناسخان يا محقّقان كتاب افزوده‌اند. شيخ صدوق در اين كتاب تلاش كرده است كه احكام تشريعى و برخى از مفاهيم، اخبار، اوصاف و نام‌گذارى‌هاى قرآنى و گاه مباحث كلامى و اعتقادى و حوادث و رويدادهاى تاريخى را بررسى كند و مصالح و مفاسد واقعى، اسباب ظاهرى، فوايد، حكمت‌ها و توجيهات عقلانى آنها را از منظر احاديث، ذكر نمايد. لذا بايد توجه داشت كه عنوان كتاب به معناى مصطلح آن، با محتواى كتاب انطباق كامل ندارد. از يك سو، «علّت» در مفهومى گسترده و فراتر و اعم از مصالح و مفاسد واقعى به كار رفته و اسباب ظاهرى، فوايد و حكمت‌ها را هم شامل مى‌شود، و از سوى ديگر، علل گفته شده، فقط براى احكام و شرايع نيست.

شايد به جهت همين عدم انطباق، در برخى از منابع كتاب‌شناسى، عنوان كتاب، علل الأحكام والشرائع و الأسباب‌ آمده است. به هر حال، عنوان احكام به عنوان متعلّق علل، از باب تغليب است.

روايات كتاب، با اسناد كامل و بيشتر با واسطه على بن بابويه پدر مؤلّف، ابن وليد و ابن ماجيلويه نقل شده است. اين كتاب افزون بر ارزش حديثى، تاريخى، فقهى، تفسيرى، كلامى و اخلاقى، در زمينه فقه الحديث نيز ارزشمند است.[1] از موضوعات مطرح در اين كتاب است: العلّة التى مِن أجلها سمّيت السماء سماءً والدنيا دنيا، والآخرةُ آخرة، والعلّة التى مِن أجلها سمّى آدمُ آدمَ، و حوّاءُ حوّاءَ،

[1]. علل الأحكام، ج 1، ص 8، 9، 15.