به وى،[1] مى‌تواند قرينه زيدى بودن آنان به شمار آيد. از ديگر سو، قرائنى حاكى از امامى بودن آنان به چشم مى‌خورد كه عبارت‌اند از: به كار رفتن تعبير «روافض» درباره آل بويه‌[2] و به طور خاص معز الدوله؛[3] اتهام غلو در تشيّع درباره عضد الدوله؛[4] نگارش اسامى دوازده امام با ذكر تحيّات، در كتيبه‌اى تخت جمشيد به دستور عضد الدوله؛[5] مجاز شمردن لعن معاويه و يزيد بر منابر توسط معتضد الدوله؛[6] رابطه دوستانه شيخ صدوق با ركن الدوله‌[7] و ابراز ارادت حاكم بويهى و وزير او صاحب بن عبّاد، به امام رضا عليه السلام؛[8] اين سخن عبد الجليل قزوينى كه درباره صاحب بن عبّاد گفته است:

صاحب بن عبّاد در تشيّع، به صفتى بوده است كه كتابى مفرد، تصنيف اوست در امامت دوازده امام معصوم. و اشعار و ابيات او كه دلالت بر مذهب او دارد، بسيار است.[9]

2. سامانيان (279- 395 ق)

سامانيان نخستين سلسله ايرانى بودند كه پس از اسلام، دولت مستقل تشكيل دادند.

آنان بيش از يك سده، بر شرق ايران (خراسان و ماوراء النهر) حكمرانى كردند.

حاكمان سامانى، خلافت عباسى را پذيرفته بودند و ارادت و دوستى خود را به گونه‌هاى مناسب نشان مى‌دادند. با اين حال، گويا آنان به نام خليفه، خطبه‌

[1]. احياى فرهنگى در عهد آل بويه، ص 24.

[2]. تاريخ گزيده، ص 426.

[3]. البداية و النهاية، ج 11، ص 224؛ شذرات الذهب، ج 3، ص 18.

[4]. شذرات الذهب، ج 3، ص 78.

[5]. احياى فرهنگى در عهد آل بويه، ص 82.

[6]. البداية و النهاية، ج 11، ص 87.

[7]. عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج 2، ص 12.

[8]. همان جا.

[9]. نقض، ص 211.