شعر مى‌گفتند و على شاعرترين آنان بود.[1]

ابن عبد ربّه، مى‌گويد: ابوبكر و عمر، شاعر بودند و على شاعرترين آنان بود.[2]

قَلقَشندى از سعيد بن مسيَّب آورده است كه ابوبكر و عمر، خوب شعر مى‌گفتند و على شاعرترين آنان بود.[3]

محمد بن طلحه شافعى (م 652 ق)،[4]

سبط ابن جوزى (م 654 ق)[5]

و شِبْلَنجى (م 1298 ق)[6]

در كتاب‌هاى خود، براى سخنان امام على عليه السلام دو عنوان منثور و منظوم قرار داده و شعرهاى بسيارى به حضرت نسبت داده‌اند. همچنين قاضى قُضاعى بخشى از كتابش را به اشعار حضرت امير عليه السلام اختصاص داده است.[7]

يكى از محقّقان در اين باره چنين داورى مى‌كند:

خلاصه كلام، اين است كه حضرت، محققاً زيادتر از دو بيت شعر فرموده است و شايد عدد تقريبى ابياتش همان دو صد بيتى باشد كه آنها را ابوالحسن على بن احمد فَنجگِردى نيشابورى در يك جا به نام سَلْوةالشيعه يا تاج‌الأشعار گرد آورده است.[8]

پس از اين مقدمات، مباحث مربوط به ديوان امام على عليه السلام در دو بخش كتابشناسى و محتواى اشعار، دنبال مى‌شود.

كتابشناسى‌

اين بخش به بررسى تاريخچه گردآورى اشعار، ارزيابى، كتابشناسى و نسخه‌شناسى اختصاص دارد.

[1]. زبيدى، محمدمرتضى، تاج‌العروس، ج 7، ص 5.

[2]. ابن عبدربه، العقدالفريد، ج 43، ص 88.

[3]. قلقشندى، ابوالعباس، صبح الاعشى، ج 1، ص 272 و 125.

[4]. قلقشندى، ابوالعباس، صبح الاعشى، ج 1، ص 272 و 125.

[5]. سبط ابن جوزى، تذكرةالخواص، ص 99- 95.

[6]. شبلنجى، مؤمن بن‌حسن، نورالابصار، ج 4، ص 86- 84.

[7]. قاضى قضاعى، محمد بن سلامه، دستور معالم‌الحكم و مأثور مكارم‌الشيم، ص 299- 279.

[8]. سميعى، كيوان، تحقيقات ادبى يا سخنانى پيرامون شعر و شاعرى، ص 346.