« از شنيدن آيات الهى روى برگردانيدند، خداوند نيز دل هاى آنان را از پيروى حق، برگردانيد».

2. (فَبِما نَقْضِهِمْ ميثاقَهُمْ لَعَنّاهُمْ وَجَعَلْنا قُلُوبَهُمْ قاسِيَةً...).[1]

«به خاطر پيمان شكنى ها، آنان را از رحمت خود دور كرديم، و دل هاى آنان را سخت قرار داديم».

3. (فِى قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللّهُ مَرَضاً...).[2]

«در دل دل هاى آنان بيمارى است سپس خداوند بر بيمارى آنان افزود».

4. (كَذلِكَ يَطْبَعُ اللّهُ عَلى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّر جَبّار).[3]

«خداوند بر دل هر خودخواه ستمگر، مهر مى زند».

اين آيات و مشابه آنها در قرآن زياد است، و هدف و مقصد اين آيات را، آيه ديگرى روشن مى كند و آن اين كه:

(إِنَّ اللّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوم حَتّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ...).[4]

«خداوند وضع گروهى را دگرگون نمى سازد (و نعمت هاى معنوى و مادى خود را از آنان سلب نمى كند و آنان را دچار خشم خود نمى گرداند) مگر اين كه خود آنان وضع خود را دگرگون سازند (و راه معصيت و گناه را پيش گيرند)».

در اين صورت هر نوع بدى كه به آنان مى رسد و هر نوع موفقيتى كه از آنان سلب مى شود، همگى كيفر اعمال آنان است.

در خود اين آيات نيز كاملاً به اين مطلب اشاره شده است; اگر خداوند