گفته شد، اعتراف كند، ولى با ولايت ما آشنايى نداشته باشد، مسلمان گمراهى خواهد بود».

بررسى يك نزاع ديرينه

نزاع در حقيقت اسلام وايمان يك نزاع ديرينه است; استاد شيعه، مرحوم شيخ مفيد، در اثر نفيس خود «اوائل المقالات» (ص 15) نظريه شيعه را منعكس كرده و علاّمه مجلسى(رحمه الله) در كتاب كفر و ايمان[1] آيات و روايات مربوط به اين موضوع را آورده و بحث را با نقل كلامى از شهيد ثانى (رحمه الله) به پايان رسانيده است.

اختلاف علما درباره اين دو اصطلاح، در سه مورد است:

1) آيا اسلام و ايمان از نظر مفهوم و موضوع (لغوى) اختلاف دارند يا مفاد آنها يكى است؟

پاسخ آن از مطالب آغاز بحث روشن گرديد; زيرا اين دو كلمه از نظر لغت، دو معناى مختلف دارند. حقيقت اسلام همان خضوع، و مفاد ايمان، همان اذعان و تصديق است; با اين حال، چگونه مى توان گفت كه مفاد اصلى اين دو لفظ در لغت يا در لسان شرع يكى است.

2) آيا ميان مصاديق اين دو كلمه رابطه تساوى برقرار است يا نه؟ و هر مسلمان واقعى، مؤمن واقعى است و بالعكس، يا نه؟

پاسخ: اگر اين سؤال مربوط به معناى رايج و شايع باشد، به طور مسلم، ميان مصاديق اين دو لفظ، نسبت تساوى حكم فرماست; زيرا كسى كه از صميم قلب در برابر خدا خاضع و تسليم باشد، به طور مسلم به خود او و آنچه كه مربوط به او باشد، اذغان خواهد داشت. از برخى آيات نيز تساوى مصاديق اين دو لفظ