و بگويد كه اين كارها به موجودات نورانى از فرشته و اوليا واگذار شده و به آنان تفويض گرديده است و با اين اعتقاد در برابر آنان خضوع كند، به طور مسلم خضوع او عبادت و عمل او رنگ شرك براى خدا خواهد گرفت;

به عبارت ديگر معتقد شود كه خداوند انجام اين كارهارا به آن ها تفويض كرده است و آنان با اختيار تام به چنين كارهايى قيام مى كنند، در اين صورت آن ها را مثل و «نِدّ» خدا شمرده است. شكى نيست كه يك چنين اعتقاد، عين شرك و هر نوع درخواست و خضوع با چنين اعتقاد، عبادت و پرستش آن ها خواهد بود. چنان كه قرآن مى فرمايد:

(وَمِنَ النّاسِ مَنْ يَتَّخذ مِنْ دُونِ اللّهِ أَنْداداً يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللّهِ).[1]

«برخى از مردم براى خدا مثل و شريكى قرار داده اند و آن ها را بسان خدا دوست دارند».

هيچ موجودى نمى تواند در محيط انديشه، «ندّ» و مثل خدا باشد مگر اين كه در انجام كار يا كارهايى، مستقل و تام الاختيار باشد و در غير اين صورت; يعنى اگر به فرمان و اذن او كار كند نه تنها «ند» و مثل او نخواهد بود، بلكه موجود مطيعى خواهد بود كه به فرمان او انجام وظيفه مى كند.

اتفاقاً مشركان دوران رسالت، درباره خدايان مورد پرستش به يك نوع استقلال در انجام امور الهى معتقد بوده اند.

كم رنگ ترين عقيده شرك در دوران جاهليت، اين بود كه گروهى فكر مى كردند حق تقنين و تشريع به احبار و رهبان تفويض شده است،[2] ويا شفاعت و مغفرت كه حق محض خدا است به بت ها و معبودهاى آنان واگذار