توده هااست، مى شتابند يا براى ديدن آثار و خانه و كاشانه آنان مى روند و براى احترام آنان چند دقيقه سكوت كرده و مراسمى را برپا مى كنند، عبادت و پرستش محسوب نمى شود، هرچند خضوع واظهار علاقه آنان در پايه خضوع خداپرستان در مقابل خدا باشد. در اين بحث تنها وجدان هاى بيدار مى تواند قاضى و داور باشد تا احترام و تعظيم را از عبادت و پرستش جدا سازد.

حالا اگر بنا باشد لفظ عبادت را به صورت منطقى تعريف و تجزيه و تحليل نماييم، مى توانيم آن را به سه گونه زير تعريف كنيم و هر سه تعريف هدف واحدى را تعقيب مى كنند:

1. نخستين تعريف عبادت[1]

عبادت، خضوع عملى و يا لفظى و زبانى است كه از اعتقاد به الوهيت طرف سرچشمه مى گيرد. اكنون بايد ديد الوهيت چيست؟ الوهيت به معناى خدايى و اله به معناى خدا است. اگر احياناً لفظ اله به معبود تفسير شده است تفسير به لازم است نه اين كه معبود، معناى واقعى اله است، بلكه از آن جا كه اله حقيقى و يا اله هاى پندارى در ميان ملل جهان، معبود و مورد پرستش بوده اند، تصور شده است كه اله به معناى معبود مى باشد و گرنه معبود بودن از لوازم معناى اله است نه معناى ابتدايى آن.

گواه روشن بر اين كه لفظ «اِلهْ» به معناى خداست نه معبود، همان كلمه اخلاص; يعنى «لا إله إلاّ اللّه» است. اگر لفظ اِلهْ در اين جمله به معناى