به زوال مى نهاد و نابود مى گشت، زيرا نباتات به طور كلى «اسيد كربنيك» تنفس مى كنند و اكسيژن در هوا رها مى سازند. و برگ نباتات به منزله ريه انسانى است كه كار آن همين است و بس و در حالى كه حيوانات «كربن» دفع مى كنند و اكسيژن مصرف مى نمايند. از اين جهت عمل هر يك، مكمل ديگرى است. و اگر تنها نبات در جهان بود، تمام مواد كربنى به پايان مى رسيد و اگر تنها جان دار در ميان بود، در اين صورت همه اكسيژن ها را مصرف مى كردند و موازنه به هم مى خورد و نسل هر دو به سرعت رو به انقراض مى گذارد.

اين برهان، بيان لطيفى از برهان نظم و تقرير جديدى از آن است.

8. راه يابى در جان داران

راه يابى جان داران در زندگى، گواه بر اين است كه براى آن ها در فراسوى طبيعت راهنمايى وجود دارد كه مسير زندگى را براى آن ها روشن مى سازد و تمام عمليات آن ها با وحى و الهام از جهان فراتر انجام مى گيرد و چون اين برهان ريشه قرآنى دارد، از اين جهت در آينده پيرامون آن به طور گسترده سخن خواهيم گفت. واين برهان، به نحوى كه تشريح خواهد شد، غير از «برهان نظم» مى باشد.

9. هدف گرايى ميان پديده هاى جهان

برقرارى هماهنگى ميان پديده هاى مختلف جهان; مانند تولد كودك از يك طرف و آماده شدن غذاى مناسب براى او در پستان مادر، خود گواه بر دخالت فاعل دانا و توانا است كه با برنامه خاصى جهان را اداره مى كند.

امروز بسيارى از مادى ها كه در مقابل منطق خداپرستان عاجز و ناتوان مى گردند و نمى توانند نظم بديع جهان را از طريق تصادف توجيه كنند و آن را