گرداندهاند.

عقيده به جبر، زير پا گذاشتن وحى الهى و نابود كردن نشاط انسانى است. و به يك معنا، تكذيب خدا و همه پيامبران ميباشد. از اين جهت، آنچه را در اين مورد، در صحيح مسلم[1] و جاهاى ديگر آمده، به شدت نفى مى كنيم.

هر روايتى كه آزادى انسان را در ساختن آينده خود نميپذيرد، نبايد به آن توجه كرد.

حقائق دين، يك رشته اصولى است كه به وسيله عقل و نقل ثابت شده و هر روايتى كه سندى سست و دلالتى نارسا داشته باشد، نميتواند به اين حقائق آسيب رساند»[2].

احتجاج آدم، بر موسى، به وسيله قدر

انسان هنگامى كه احاديث قضاء و قدر را بررسى ميكند، به روشنى اثر انگشت احبار يهود را در جعل آن احاديث مييابد. بد نيست به عنوان نمونه، احتجاج آدم با موسى را بشنويم كه در آن نوعى از عقائد يهود مشهود است.

ابو هريره، از پيامبر، نقل ميكند كه: «حضرت موسى، به آدم ابو البشر گفت: آدم، تو پدر بشر هستى كه خدا به دست خود تو را آفريده، و روح خود را در تو دميده، فرشتگان را به سجده بر تو فرمان داده، چرا ما و خود را از بهشت بيرون كردى؟ آدم در پاسخ گفت: تو موسائى كه خدا با تو سخن گفته و تورات را براى تو نوشته، بنگر كه خدا چند سال قبل از آفرينش من، عصيان و گمراهى مرا در تورات نوشته است؟ موسى در پاسخ گفت: چهل سال. بنابر اين، آدم تقصيرى نداشت،