خوبست اين كتاب را كنار «توحيد صدوق» قرار داد، آنگاه درباره هر دو كاتب داورى كرد.

6ـ «البيان القادرى»، منسوب به القادر باللّه، از خلفاى بنى عباس. وى در سال 408، فقهاى معتزله را مجبور به تبرى از مكتب خود كرد و از همه آنان، بر عقائد اشاعره، امضاء گرفت و كتابى نوشت كه در آن عقائد اهل حديث، بالاخص فضائل صحابه را به ترتيب مذهب اهل حديث آورد.

اين كتاب، در روزهاى جمعه، در حلقات اصحاب حديث، در مسجد جامع «المهدى» در بغداد، قرائت ميشد و همه مردم ميشنيدند[1].

اينها رسالههاى كوچكى از عقائد اهل حديث است. و در اين مورد كتابهاى ديگرى نيز وجود دارد كه ما به همين مقدار اكتفاء مى كنيم. ترجمه همه اين رسالهها و يا نقل مطالب از آنها، مايه اطاله سخن است، از اين جهت، تنها به ترجمه باب دوم از كتاب «الابانه» ابو الحسن اشعرى، اكتفا ميورزيم. شايد اين باب كه در آن ـ 51 ـ اصل از عقائد اهل حديث آمده، بيانگر اصول عقائد آنان باشد; البته قسمتى از اين اصول، مورد تسليم همه فرق اسلامى است، ولى قسمت ديگر، اختصاص به خود آنان دارد.

اصول عقائد اهل حديث از زبان «اشعرى»:

«1ـ ما به خدا و فرشتگان و كتابها و رسولان او و آنچه كه از جانب او آمده است و راويان مورد اعتماد، از پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)نقل كردهاند، اقرار مى كنيم و چيزى از آن را رد نميكنيم.

2ـ خدا، خداى يگانه است، جز او خدايى نيست، بزرگوار و بى نياز است،