وجود چنين احاديثى در كتابهاى «حماد»، نتيجه دخل و تصرف ابن ابى العوجاء است كه در خانه او پرورش يافته بود.

محقق معاصر، ابوريه، مينويسد: آنگاه كه دعوت اسلام قوى و نيرومند گرديد و بازوى آن توانا گشت، و قدرتهاى مخالف شكسته شد، مخالفان ديرينه اسلام كه پيوسته سد راه انتشار آن بودند، وقتى از نبرد رويارو با آن، مأيوس گشتند، از طريق حيله و مكر، به فكر خيانت افتادند و از آنجا كه قوم يهود از سر سختترين گروههاى مخالف اسلام بودند، تصميم گرفتند كه به اسلام تظاهر كنند ولى دين خود را در دل نگاه دارند كه بتوانند حيلههاى مؤثرى را به كار ببرند[1].

سالوس بازى احبار و راهبان، گروهى از محدثان اسلامى را شيفته خود ساخت; از اين جهت در تفسير آيات قرآن كه مربوط به آفرينش آسمان و زمين و انسان، سرگذشت امم پيشين و حالات پيامبران است، به آنان مراجعه كردند و افرادى به نامهاى «عكرمه» و «مجاهد» و «عطار» و «ضحّاك»، ريزه خوار علم و دانش آنان بودند. متأسفانه كتابهاى تفسير، از اقوال اين گروهها مالامال است و كافى است بدانيد، مجاهد آيه مربوط به شفاعت پيامبر را ((عَسى اَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً)) ، ـ كه مفاد آن اين است، «شايد پروردگارت مقام پسنديدهاى براى تو برگزيند» ـ چنين تفسير كرده است: خدا پيامبر را در كنار خود در عرش مينشاند. وقتى به «اعمش»، گفته شد كه مجاهد اين تفسير را از چه كسى گرفته است؟ گفت: از اهل كتاب[2].

كتابهايى كه اخيراً به عنوان «سنّت گرايى»، به كمك مالى «آل سعود»، چاپ و منتشر ميشود، همگى متأثر از احاديث تشبيه و تجسيم، و جبر و