هستى، علاقه پيدا ميكردند، از اهل كتاب ميپرسيدند و افرادى مانند «كعب احبار» و وهب منبه، و عبداللّه بن سلام، مرجع اين پرسشها بودند. از اين روى، ميبينيم، كتابهاى تفسير، از سخنان آنان پر است. نويسندگان تفسير، در شرح سخنان آنان راه مسامحه را در پيش گرفتند، در حالى كه ريشه اين گفتار، يا تورات و يا مجعولات آنان است»[1].

در قرن چهاردهم اسلامى كه مسلمانان به فريبكاريهاى «مستشرقان»، پى بردند، كمى جرأت يافتند تا در مراكز علمى، پردهها را بالا بزنند، بگونهايكه شيخ محمد عبده (م ـ 1322)، به روشنى از حماد بن زيد، نقل ميكند كه زنديقان چهار هزار حديث، جعل و در ميان مسلمانان پخش كردند. آنگاه «عبده» ميافزايد، اين ارقام، مربوط به مقدار اطلاع «حماد» است وگرنه تعداد احاديث مجعول، بيش از اينهاست; زيرا تنها «ابن ابى العوجاء، به هنگام اعدام گفت: در ميان احاديث شما، چهار هزار حديث جعل كردم كه به وسيله آن، حلال را حرام و حرام را حلال كردم[2].

ابن ابى العوجاء (ربيب)، محدث معروف حماد بن سلمه بود و در خانه او بزرگ شد. وى در كتابهاى «حماد»، دخل و تصرف كرده است.

در اين مورد، كافى است بدانيم كه محدثان، از «حماد بن سلمه» نقل ميكنن،د كه وى از قتاده، او از «عكرمه» و او از ابن عباس، نقل ميكند كه پيامبر، خدا را به صورت انسان امرد، با موى «مجعّد» كه لباس سبزى بر تن داشت، ديده است. و در حديث ديگرى آمده كه او را به صورت جوانى امرد، فاقد هر نوع پوششى مشاهده كرده است[3].