و التزام به هريك از اين‌ها، مستلزم تحمّل يك نوع محروميّت مادى است. آدمى بايد دليلى داشته باشد كه رضايت به يك محروميّت بدهد؛ آن‌گاه رضايت مى‌دهد كه محروميّت را محروميّت‌نداند. اين جهت آن‌گاه ميسّر است كه به ارزش معنويت پى برده و لذّت آن را چشيده باشد. [1]

هم ايشان در جاى ديگر در ذيل آيات سورۀ مباركۀ ماعون مى‌فرمايد:

«أَرَاَيْتَ الَّذىٖ يُكَذِّبُ بِالدِّينِ. . .» يعنى آيا ديدى آن‌كس را كه دين را دروغ مى‌داند؟ او همان كسى است كه با بى‌رحمى يتيم را از خود طرد مى‌كند، عنايتى ندارد به اين كه فقرا سير بشوند، ديگران را به سير كردن گرسنگان و بينوايان وادار نمى‌كند. مى‌خواهد بفرمايد آن كه پشت به دين كرده، به همۀ فضيلت‌ها پشت كرده است. آن كه عاطفۀ دينى و ايمانى را كه مبنا و اساس و پشتوانه و منطق انسانيّت است را از دست داده، انسانيّت و عواطف انسانى را از دست داده است. [2]

بنابراين، جهان‌بينى اسلامى و باورهاى دينى افعال اختيارى انسان را در جهتى سوق مى‌دهد كه موجب وصول او به كمال اخروى و سعادت ابدى مى‌گردد؛ كمال و سعادتى كه تنها در سايۀ قرب به خداوند متعال به‌دست مى‌آيد.

5. ارزش‌هاى اخلاقى در قرآن

محتوا و آموزه‌هاى اديان الهى به‌طور عام و اسلام به‌طور خاص سه‌دسته است؛ دسته‌اى در بارۀ جهان‌بينى، باورها و عقايد، دسته‌اى مربوط به احكام و مقررات و دسته‌اى ويژۀ اخلاق و ارزش‌هاى اخلاقى. قرآن كريم به‌عنوان