اسم الکتاب : تحليلى بر دعاهاى انبيا در قرآن المؤلف : خزائلی، محمدعلی الجزء : 1 صفحة : 98
اولوالعزم مىنمايد كه هرچه آن حضرت را اذّيت مىنمودند
نفرين نمىكرد بلكه دعا مىفرمود لذا از امام باقر عليه السلام در اصول كافى و از
حضرت صادق عليه السلام در مجمع البيان نقل شده منظور از «اَوّاه» كه در آيه بعنوان
صفت ابراهيم عليه السلام ذكر شده، تضّرع و زارى كننده در نمازها و خلوتها است و
بعضى گفتهاند اوّاه كسى است كه زياد آه مىكشد و گريه مىكند و زياد دعا مىنمايد
و ياد خدا مىكند و يا كسى كه اهل يقين است و اطمينان به اجابت دعا دارد. بعد از
اين صفت مىفرمايد ابراهيم عليه السلام حكيم بود - يعنى شكيبا و بردبار. گفته شده
صبر حضرت به حّدى رسيده بود كه شخصى به او دشنام داد و آزارش نمود، در جواب به او
گفت خداوند تو را هدايت كند.[1]
تقاضاى دانش و نام نيك و وراثت بهشت
(رَبِّ هَبْ لِي حُكْماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصّالِحِينَ
وَ اِجْعَلْ لِي لِسانَ صِدْقٍ فِي اَلْآخِرِينَ وَ اِجْعَلْنِي مِنْ وَرَثَةِ
جَنَّةِ اَلنَّعِيمِ؛[2]بار الها به من علم و دانش عطا كن و به بندگان صالح خود
ملحق ساز و براى من در ميان آيندگان ذكر خير و نام نيك قرار ده و مرا از وارثان
بهشت پرنعمت گردان.)
حضرت ابراهيم عليه السلام دعا مىكند كه خداوند به او
علم و حكمت و بصيرت در امور و تيز بينى، عطا فرمايد و بعضى گفتهاند حُكم، منصب
نبوت است كه تقاضا نمود او را در زمرۀ شايستگان براى نبوّت و امامت قرار دهد
تا از صالحان يعنى پيامبران قبلى باشد كه اهل اصلاح بودند و استقامت در امر خدا و
دستورات او داشتند و مىخواهد تا در رديف اشخاص كامل و مقرّب درگاه خدا محسوب شود
و در آخر با آنان محشور گردد و نيز دعا فرمود كه مرا در آينده مقبوليّت عامّه
عنايت فرما كه تمام خلق نام مرا به نيكى برند و به صدق و صفاى من معترف باشند و اين
ذكر خير و نام نيك از من در ميان مردم تا روز قيامت باقى باشد خدا هم دعاى او را
[1]- ابوعلى فضل بن حسن طبرسى، مجمع البيان، ج 5،
پيشين، ص 77.