خودى خود پسنديده و مطلوب ذاتى است و در حقيقت پاسخى است به نياز فطرى، زيرا تمام انسانها نيازمند درگاه خداى بى نيازند. (يا أَيُّهَا اَلنّاسُ أَنْتُمُ اَلْفُقَراءُ إِلَى اَللّهِ وَ اَللّهُ هُوَ اَلْغَنِيُّ اَلْحَمِيدُ؛[1]اى مردم آگاه باشيد شما نيازمند به خدائيد و خداوند بى نياز و ستوده است.) بنابراين دعا عبادت است و نبايد غرض از آن منحصر در اجابت باشد و هدف عمده تقرب به خداى تعالى است.

اقسام دعا

1 - دعاى تكوينى: دعاى تكوينى يعنى اينكه همه موجودات به زبان طبيعت و هستى خويش كه جز فقر ذاتى نيست، از خداى هستى بخش يارى مى‌جويند و طلب حاجت مى‌كنند. و در عالم هستى هر موجودى اعم از جاندار و بى جان به ميزان استعداد و ظرفيت خود، هر لحظه از خدا طلب فيض مى‌كند. خداوند در قرآن مى‌فرمايد: (يَسْئَلُهُ مَنْ فِي اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ‌؛[2]همه موجودات آسمانها و زمين از خداوند درخواست مى‌كنند و هر روز و هر لحظه خداوند در كار جديدى است.)

آيه شريفه به اين حقيقت اشاره دارد كه تمام موجودات به زبان حال و با هستى خود، خدا را مى‌خوانند و نيازهاى خود را از او مسئلت مى‌نمايند و منظور از درخواست و سؤالِ تمامىِ آسمانيان و زمينيان، درخواست به زبان نيست، بلكه درخواست به زبان فقر و احتياج است كه اين احتياج ونياز، خود زبان حال است و معلوم است كه موجودات زمين و آسمان با تمامى وجودشان محتاج خدا هستند و هستى و بقاء آنها وابسته به وجود بى نياز او است؛ همانطور كه قرآن مى‌فرمايد:

[1]- فاطر/ 15

[2]- الرحمن / 29