است.[1]درحالیکه تأویل آیه در صورتی جایز است که
ظاهر آیه باعقل و آیات دیگر ناسازگار باشد و نیت تأویل
کننده نقشی در صحتوسقم تأویل ندارد.
ب) وظیفه
مفسر تبیین مراد الهی از آیات و دفاع معقول از مفاهیم
دینی میباشد و شایسته نیست که برای دفاع از
دین و تطبیق آموزههای دینی با نظرات مخالفان به تأویل آیات بپردازد.[2]
6- رابطه معجزه و تغییرناپذیری سنتهای الهی
در آیاتی از قرآن به تغییرناپذیری
سنن الهی اشارهشده است. مثل آيات: «سُنَّةَ
اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلُ و لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ
تَبْدِيلًا»[3] و «وَ
لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِيلًا»[4]سنت در لغت به معنای راه و روش است و سنن الهی به روش حکمت
خدایی و همچنین روش طاعت و بندگی به او گفته میشود.[5] سنتهای الهی به اعتبارات
گوناگونی تقسیم میشوند مانند سنتهای اخروی (مربوط
به زندگی ابدی انسانها و پاداش و کیفر اخروی اعمالشان) و
[1] - فاطمه
اسماعیل محمد اسماعیل، القرآن و النظر العقلی، آمریکا-
هرندن: المعهد العالمی للفکر الاسلامی، ۱۴۱۳،
ص ۲۵۲.
[5] - حسین بن محمد راغب اصفهانی، ترجمه و تحقیق مفردات
الفاظ قرآن(راغب اصفهانی)، ۴ جلدی، تهران: مرتضوی، چاپ
دوم، ۱۳۷۴، ج ۲، ص ۲۶۶. راغب
می نویسد که آیه آگاهى و هشدارى است بر اينكه فروع اديان و شرايع هر چند كه صورتشان
مختلف باشد هدف و غرض، اراده شده و مقصود از آنها مختلف و گونهگون نيست و تبديل
هم نمىگردد و آن همان پاكيزه نمودن نفس و آماده ساختنش براى رسيدن به ثواب و
پاداش خداى تعالى و جوار رحمت اوست.