اهل سنت دال بر قتال ملائکه به همراه مؤمنین در جنگ بدر را مخالف نص قرآن و عقل[1] و روایات ذیل آیه ۲۴۳ بقره را اسرائیلیات توصیف کرده‌اند.[2] عبده در تفسیر آیه ۳۷ آل‌عمران (رزق حضرت مریم به شیوه خرق عادت) از تمام روایات چشم پوشیده است.[3]

5-گستردگی محدوده تأویل مجاز

تأویل در مواردی است که کلام در معنایی ظهور ندارد و مستند به دلیل یا دلایلی است که حمل لفظ بر معنای موردنظر را موجه می‌سازد. چنانچه اصولیون همراهی تأویل با دلیل شرعی مانند فهم عرف و عقلا، قرینه صارفه در حمل لفظ بر معنای مجازی، قرینه معینه در مورد لفظ مشترک، سازگاری با اصول و مبانی شریعت و ... را ضروری می‌دانند.[4] آیات قرآن نیز گاه بر وجوه و محتملات متعددی حمل می‌شود و باید از آن میان، به کمک ادله عقلی یا نقلی معنایی غیر از وضع لغوی کلمات آیه در نظر گرفت.[5] عبده در تفسیر تعدادی از آیات ناظر بر معجزه، از ظاهر آیه عدول کرده و به تأویل آن‌ها پرداخته است.

[1] - محمد رشید رضا، المنار، ج ۹، ص ۶۰۸-۶۱۳ ذیل آیات ۱۰و ۱۲ انفال .

[2] - همان، ج ۲، ص ۴۵۵-۴۵۷.

[3] - همان، ج ۳، ص ۲۹۴. وی معتقد است درآیه دلیلی نیست که رزق حضرت مریم به شیوه خرق عادت به دست او می‌رسید. بر ماست که برای اثبات خارق العاده بودن آن زیاده بر ظاهر قرآن چیزی بر آن نیفزایم.

[4] -ر.ک. محمد رضا شاکر، روشهای تاویل قرآن، ص ۲۹۲-۲۹۴.

[5] -ر.ک. محمد اسعدی و سید محمود طیب حسینی، پژوهشی در محکم و متشابه، ص ۱۶۷ .