یکی از شاگردان عبده به نام طه حسین، از نویسندگان مصری و از پیشگامان جنبش نوگرایی، در مصر که آخرین درس‌های شیخ محمد عبده را استماع کرد در کتاب «فی الشعر الجاهلی»، تفکر اسطوره بودن برخی قصه‌های قرآن را مطرح کرد.[1] وی معتقد است که تورات و قرآن از ابراهیم و اسماعیل برای ما سخن می‌گویند اما این برای اثبات وجود تاریخی این دو نفر کفایت نمی‌کند. [2]

4- تقلیلشان و نقش روایات تفسیری

از قرن اول هجری تاکنون، مفسران قرآن کریم رویکردهای گوناگونی نسبت به احادیثی که از اهل‌بیت پیامبر 6، صحابه و تابعان در تفسیر آیات قرآن کریم صادرشده است، اتخاذ کرده‌اند. تفسیر قرآن مجید تا چند قرن ابتدایی تنها به روایات استناد داشت. اما در قرن چهاردهم كه گرايش عقلي و شيوه تفسير قرآن به قرآن قوت گرفت، بازگشت به قرآن عنوانی بود که سید جمال‌الدین اسدآبادی آن را اتخاذ کرد.[3]

[1] - محمدهادی معرفت، نقد شبهات پیرامون قرآن کریم، مترجمان حسن حکیم باشی، قم: تمهید. ۱۳۸۵، ص۴۴۴.

[2] - ابراهیم محمد سرسیق، طه حسین حیاته و ادبه فی میزان الاسلام، الجامعه الاسلامیه بالمدینه المنوره (السنه العاشره، العدد الاول)۱۳۹۷، ص ۱۹۱-۱۹۰. رشیدرضا برخی سخنان طه حسین درباره قرآن را سخنی به غیر علم و هدایت و بدون اخلاص درنقد تحلیلی می‌داند. محمد رشید رضا، مجله المنار، ج ۳۳، ص۱۹۳.

[3] - محمدعلی ایازی، سیر تطور تفاسیر شیعه، رشت: کتاب مبین، ۱۳۸۱ ص ۱۳۱؛ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه بزرگ اسلامی، ج ۱۵. شماره مقاله ۶۰۱۵، مدخل تفسیر، احمد پاکتچی، ص ۷۳۵-۷۳۳.