با هر وسيله ممكن تحقيق مي‌كنند، اگر ثابت شد كه زنده است بايد صبر كند، و اگرثابت نشد حاكم شرع به پدر يا جد پدري شوهر دستور مي‌دهد كه زن را طلاق دهند، و اگر ممكن نشد خود حاكم شرع او را طلاق مي‌دهد، و بنابراحتياط واجب زن بعد از طلاق به مقدار عده وفات - يعني چهار ماه و ده روز - عده نگه داردو بعد مي‌تواند شوهر كند. و چنانچه پس از عده شوهر اول او پيدا شود حقي بر زن ندارد، و اگر در بين مقدار عده طلاق پيدا شود حق دارد رجوع كند، و اگر بعد از عده طلاق و قبل از پايان عده وفات پيدا شود احوط آن است كه رجوع نكند.

مساله 2797- زني كه يقين دارد شوهرش در سفر مرده اگر بعد از عده وفات شوهر كند و شوهر اولش از سفر برگردد، بايد از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است، ولي اگر شوهر دوم با او نزديكي كرده باشد بايد به مقدار عده طلاق صبر كند و شوهر اول با او نزديكي نكند، و شوهر دوم نيز بايد مهر المثل - يعني مهري مطابق مهر زنهايي كه مثل او هستند - را به او بپردازد، و بنابراحتياط در مقدار تفاوت بين مهر المثل و مهري كه قرار داده اند مصالحه نمايند، ولي زن در مدت عده مخارجي از شوهر دوم طلبكار نيست و به او نيز حرام ابدي مي‌شود.

مساله 2798- اگر زن يقين كند كه شوهرش از دنيا رفته و بعد از تمام شدن عده وفات شوهر كند، چنانچه معلوم شودشوهر او آن وقت نمرده و بعدا مرده است بايد از شوهر دوم جدا شود، و بنابراحتياط واجب در صورتي كه آبستن باشد به مقدار عده طلاق براي شوهر دوم عده نگه دارد و بعد براي شوهر اول عده وفات نگه دارد، و اگر آبستن نباشدابتدا براي شوهر اول عده وفات و بعد براي شوهر دوم اگر با او نزديكي كرده عده طلاق نگه دارد. و در صورتي كه شوهر دوم با او نزديكي كرده ديگر نمي تواند با او ازدواج نمايد.

مسائل متفرقه عده :

مساله 2799- اگر زن بگويد عده ام تمام شده با دو شرط از او قبول مي‌شود:

الف - زن مورد اتهام نباشد.

ب - از طلاق يا مردن شوهر او به قدري گذشته باشد كه در آن مدت تمام شدن عده ممكن باشد.

مساله 2800- زني كه با او زنا شده اگر از زنا حامله شده باشد عده ندارد و ازدواج با او جايز است، و اگر حامله نيست بنابراحتياط عده نگه دارد و بعد ازدواج كند. و بنابراحتياط از ازدواج با