به هر طرف شك عمل نمايد نمازش صحيح است، و بهتر است بنا را بر كمتر بگذارد.

مساله 1051- كم شدن ركن بنابراحتياط واجب نماز نافله (نماز مستحبي) را باطل مي‌كند و در زياد شدن ركن نيزاحتياط شود، پس اگر يكي از كارهاي نافله را فراموش كند و موقعي يادش بيايد كه مشغول ركن بعد از آن شده، آن كار راانجام دهد و دوباره آن ركن را بجا آورد و نماز را نيز دوباره بخواند، و يا نماز را رها كند و از سر بگيرد.

مساله 1052- اگر در يكي از كارهاي نماز نافله شك كند - خواه ركن باشد يا غير ركن - چنانچه محل آن نگذشته آن رابجا آورد، و اگر محل آن گذشته به شك خود اعتنا نكند.

مساله 1053- در نماز مستحبي بايد به ظن و گمان خود عمل كند، مثلا اگر گمانش به يك ركعت مي‌رود احتياطا يك ركعت ديگر بخواند.

مساله 1054- اگر در نماز نافله كاري كند كه براي آن در نماز واجب سجده سهو واجب مي‌شود يا يك سجده يا تشهدرا فراموش نمايد، لازم نيست پس از نماز سجده سهو يا قضاي سجده يا تشهد فراموش شده را بجا آورد، ولي مي‌تواندبه اميد ثواب انجام دهد.

مساله 1055- اگر شك كند كه نماز مستحبي را خوانده يا نه، چنانچه آن نماز وقت معين نداشته باشد يا وقت معين داشته باشد و پيش از گذشتن وقت شك كند، بنا بگذارد كه نخوانده است، ولي چنانچه وقت معين داشته و پس ازگذشتن وقت شك كند به شك خود اعتنا نكند.

قسم سوم - شكهاي صحيح :

مساله 1056- در نه صورت اگر نمازگزار در شماره ركعتهاي نماز چهار ركعتي شك نمايد بايد فورا فكر كند، پس اگريقين يا گمان به يك طرف شك پيدا نمود همان طرف را بگيرد و نماز را تمام كند، و در غير اين صورت به دستورهايي كه گفته مي‌شود عمل نمايد. و آن نه صورت از اين قرارند:

1 - پس از سر برداشتن از سجده دوم شك كند دو ركعت خوانده است يا سه ركعت، كه بايد بنا را بر ركعت سوم گذاشته يك ركعت ديگر بخواند، و پس از سلام نماز بلا فاصله و بدون انجام دادن كاري كه نماز را باطل مي‌كندبنابراحتياط واجب يك ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد[1].

2 - پس از سر برداشتن از سجده دوم شك كند دو ركعت خوانده يا چهار ركعت، كه بايد بنا را بر

---