توضيح روايت

اين روايت از جهت سند به طور نسبي بد نيست، اگر چه در بين علماي رجال، مورد وثوق بودن عمر بن حنظله مورد گفتگو است .

در متن روايت شايد مراد به "صيحه" همان نداي آسماني باشد (كه از علائم ظهور است). چنان كه در روايت حلبي از امام صادق (ع) وارد شده كه فرمود: "در ابتداي روز ندا دهنده اي از آسمان ندا سر مي‌دهد همانا علي و شيعيان او رستگارانند، و فرمود: در آخر روز منادي ديگري ندا سرمي دهد همانا عثمان و شيعيان او رستگارانند."[1]

و مراد به "خسف" همان فرو رفتن لشكر سفياني در سرزمين "بيداء" است .

و اينكه امام (ع) عمر بن حنظله و افراد ديگري همانند وي را از خروج با يكي از سادات اهل بيت نهي فرموده، بيانگر اين است كه اين روايت درباره قضيه مشخصي بيان شده و شايد مراد خروج همراه كسي باشد كه در آن زمان (يا در زمانهاي بعد) قيام نموده و ادعاي مهدويت داشته است . بنابراين ذيل روايت بر اين معني تأكيد دارد كه علامتهاي مذكور حتمي است و هركس از اهل بيت كه پيش از اين علامتها قيام كند آن "قائم موعود" نيست .

در هر صورت اين روايت به جهاد دفاعي نسبت به ما، پس از آنكه لزوم و وجوب آن با كتاب و سنت و عقل ثابت گرديد مربوط نيست .

8 - روايت معلي بن خنيس

اين روايت و شرح آن ذيل روايت سوم همين باب ضمن شرح حال سدير بيان شد.

9 - روايت انس بن محمد

صدوق باسناده عن حماد بن عمرو و انس بن محمد عن ابيه عن جعفر بن محمد عن آبائه (ع) [في وصية النبي لعلي (ع)] قال : "يا علي ان ازالة الجبال الرواسي اهون من ازالة ملك لم تنقض ايامه [2] صدوق به سند خود از حماد بن عمرو از انس بن محمد از پدرش از امام جعفرصادق (ع) از پدرانش (ع) نقل مي‌كند كه پيامبراكرم 6 ضمن وصيتي به علي (ع) فرمود: اي علي، همانا از جاي كندن كوههاي محكم و برافراشته شده آسانتر است از بركنار كردن سلطاني كه هنوز روزگار او پايان نيافته است ."

---