علماي سوء رهايي بخش و آنان را از خواب غفلت بيدار بفرما. و لا حول و لا قوة الا بالله .

شيوه برخورد اصحاب امام صادق (ع) با قيام زيد

همان گونه كه گفته شد قيام زيد انقلاب به حقي بود كه مورد رضاي ائمه (ع) نيز بود، اگر چه در نهايت به پيروزي نرسيد، چنانكه قيام امام حسين (ع) نيز پس از به هم ريختن اوضاع با آمدن "عبيدالله بن زياد" به كوفه به پيروزي نرسيد، اما درباره قيام زيد روايتي از زراره نقل شده كه بسا خلاف آنچه تاكنون گفته شده باشد و آن روايت اين است :

زراره مي‌گويد: من در حضور امام صادق (ع) نشسته بودم و زيد بن علي نيز حضور داشت، زيد به من گفت : چه مي‌گويي درباره مردي از آل محمد6 كه تو را به ياري فرا مي‌خواند؟ گفتم : اگر واجب الاطاعة باشد او را ياري مي‌دهم، و اگر واجب الاطاعة نباشد اگر خواستم او را ياري مي‌دهم و اگر نخواستم نه، پس چون زيد از مجلس بيرون رفت امام صادق (ع) به من فرمود: "به خدا سوگند پيش رو و پشت سر وي را بستي و راه گريز براي او باقي نگذاشتي ."[1] [يعني جواب خوبي به او دادي ].

نظير همين مطلب نيز از "مؤمن الطاق" (كه از اصحاب امام صادق (ع) بوده) در روايت مفصل ديگري وارد شده است .[2]

اما آنچه در توضيح اين روايات بايد گفت اين است كه :

اولا كلام امام (ع) تصريحي در تخطئه قيام زيد ندارد، بلكه آن حضرت زراره و مؤمن الطاق را به خاطر پاسخي كه به زيد دادند مورد تحسين قرار داده و مشخص است كه زيد امام مفترض الطاعة نبود.

ثانيا همين جمله كه زراره گفت : "اگر خواستم او را ياري دهم و اگر نخواستم نه" في الجمله دلالت بر جواز قيام امام غير مفترض الطاعة دارد، و ظاهرا امام (ع) هم با سكوت خود اين مطلب را امضا فرموده اند.

---