دليل دهم : [ذكر رواياتي از طريق فريقين بر ضرورت دولت و حكومت ]

در اينجا به بيان روايتهايي از طريق شيعه و سني مي‌پردازيم كه از مجموع آن به طور كلي ضرورت دولت و حكومت در هر عصر و زمان و يا مورد نظر شارع مقدس اسلام بودن آن استفاده مي‌گردد كه بايد در مفاد آنها به دقت نگريست :

1 - مرحوم شيخ مفيد در كتاب الاختصاص مي‌گويد: برخي از آنان (اصحاب) از يكي از آنان (ائمه معصومين (ع" روايت نموده اند كه فرمود:

"دين و حكومت دو برادر همزاد هستند كه لازمه وجود هر يك وجود ديگري است . دين اساس است و حكومت نگهبان، آنچه اساس نداشته باشد منهدم مي‌گردد و هرچه نگهبان نداشته باشد ضايع مي‌شود."[1]

ظاهرا در روايت فوق مراد از يكي از آنان يكي از ائمه معصومين (ره) باشد. البته محتمل نيز هست كه اين كلام از غير ائمه باشد همان گونه كه در رسائل اخوان الصفاء آمده است كه پادشاه فارس - اردشير - در وصيت خود گفت :

"پادشاهي و دين دو برادر همزادند كه هر يك جز با ديگري قوام نخواهد يافت، و اين بدان جهت است كه دين اساس سلطنت است و سلطنت نگهبان دين . پس آنچه اساسي براي آن نيست گسسته است و آنچه نگهباني ندارد ضايع، همواره سلطنت نياز به اساس دارد و همواره دين نياز به نگهبان ."[2]

ولي در كتاب كنز العمال اين گونه آمده است :

"دين و دولت دو برادر همزادند كه هر يك از اين دو جز به ديگري اصلاح نمي گردد; پس اسلام پايه است و حكومت پاسدار، و آنچه بي پايه است منهدم مي‌گردد و آنچه بي پاسدار است ضايع مي‌شود." (اين كلام را ديلمي از ابن عباس نقل كرده است).[3]

و شايد كلمه (حارث) كه در متن روايت كنز العمال آمده غلط باشد و صحيح آن (حارس) باشد، چنان كه در كتاب الاختصاص اين گونه بود; و ظاهرا روايت كنز العمال بايد از پيامبراكرم 6 منقول باشد.

2 - در كتاب دعائم الاسلام از علي (ع) روايت شده كه فرمود:

"لازم است براي مردم فرماندهي و بودجه اي براي فرمانده و حسابرسي و بودجه اي براي حسابرس و قاضي و بودجه اي براي قاضي [دادگستري ] و صحيح

---