نيست، بلكه لفظ "امام" عام است و به هر پيشوايي كه مورد پيروي قرار گيرد اطلاق مي‌شود، چه در جماعت چه در جمعه، چه در حج و چه در اداره امور سياسي جامعه . چنانكه پيش از اين (در محور پنجم، بيان چند نكته درباره مفاهيم ولايت و امامت، بخش دوم كتاب) بحث تفصيلي آن گذشت .

از طرف ديگر مفهوم "عدالت" گسترده تر از مفهوم "عصمت" است . [ بدين معني كه هر معصومي عادل نيز هست، ولي هر عادلي لازم نيست معصوم باشد]. و مصداق آيه شريفه (التائبون العابدون ... الحافظون لحدود الله - توبه كنندگان، عبادت كنندگان ... و پاسداران حدود الهي) كه پيش از اين در روايت سماعه آمده بود اعم از امام معصوم است و شامل امام عادل غير معصوم نيز مي‌شود. همچنين عناوين ذكر شده در روايات مانند: امام واجب الاطاعة و امامي كه براي حكم كردن امين قلمداد شده باشد و كسي كه دستورات خداوند را در گردآوري امور مالي نظام و مصرف آنها مورد نظر قرار مي‌دهد، همه اين عناوين مانند كلمه "امام" مفهوم عامي دارند و بر غير امام معصوم (ع) نظير مالك اشتر و ديگران كه از جانب پيامبراكرم 6 و اميرالمؤمنين (ع) به ولايت و حكومت منصوب مي‌شدند - نيز صادق است .

البته (باز تأكيد مي‌شود) مصداق امام عادل در زمان ظهور و حضور ائمه (ع) همانان و كساني هستند كه از جانب آنان براي اين مقام منصوبند.اما آنچه به عنوان شرط در مورد جهاد ابتدايي در روايات و كلمات اصحاب آمده همان عنوان امام عادل در مقابل امام جائر است نه امام معصوم در مقابل غير معصوم .

در كتاب غنيه (ابن زهره) نيز در ارتباط با جهاد ابتدايي چيزي جز امام عادل ذكر نشده است .[1]

در همين باره در كتاب منتهي اين گونه آمده است :

"جهاد گاهي براي دعوت به اسلام است و گاهي براي دفع تجاوز دشمنان آنگاه كه مسلمانان را مورد هجوم قرار دهند، در مورد اول [ جهاد ابتدايي براي دعوت به اسلام ] جايز نيست مگر با اجازه امام عادل و يا كسي كه از جانب وي براي اين كار مأمور شده است، و مورد دوم [ جهاد دفاعي ] واجب است به صورت مطلق [ چه با اجازه و چه بدون اجازه امام ].

احمد حنبل مي‌گويد: در مورد اول (جهاد ابتدايي) واجب است جهاد به همراه هر امامي، نيكوكار باشد يا فاجر."[2]

در تذكره [ علامه ] اين گونه آمده است :

---