اسم الکتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 122
واگذار نموده است . و به همين جهت اطاعت از دستورات حكومتي آنان كه در مقام
اعمال ولايت و حكومت بيان ميدارند، همانند اطاعت از دستورات خداوند تبارك
و تعالي واجب و لازم است . البته اين اطاعت علاوه بر وجوب اطاعت از اوامر آنان
در مقام بيان احكام الهي است ; چرا كه آن اوامر [به اصطلاح ] "اوامر ارشادي" است
كه صرفا حكم خدا را به گوش مردم ميرسانند و اطاعت در اين موارد چيزي جز
اطاعت از خداوند متعال نيست ; اما در دستورات حكومتي، اوامر در مقام اعمال
سلطه و ولايت صادر شده كه [به اصطلاح فقهي ] "اوامر مولوي" است .[1]
دلالت آيات قرآن كريم بر ولايت برخي از انبيا و ائمه معصومين (ع)
در قرآن كريم آيات متعددي وجود دارد كه از آنها استفاده ميشود خداوند
سبحان ولايت به مفهوم حكومت را براي پيامبراكرم 6 و تعدادي از پيامبران پيش
از وي و نيز ائمه معصومين (ع) اعتبار نموده است، كه همراه با توضيح و شرحي
مختصر به درج آنها ميپردازيم :
1 - دلالت آيه (واذ ابتلي ابراهيم ...)
(واذ ابتلي ابراهيم ربه بكلمات فأتمهن ، قال اني جاعلك للناس اماما قال و من ذريتي قال لاينال عهدي الظالمين [2].
و هنگامي كه خداوند ابراهيم را به اموري چند
آزمود و او همه را به پايان برد گفت : من تو را به پيشوايي مردم برگزيدم، گفت : و از
فرزندانم ؟ گفت : عهد من به ستمكاران نمي رسد.)
در كتاب اصول كافي از حضرت امام صادق (ع) روايتي نقل شده كه آن حضرت
فرمود:
"همانا خداوند حضرت ابراهيم را به عنوان بنده خود برگزيد پيش از آنكه به
[1] البته تصرف و ولايت تكويني پيامبران در عالم وجود، نظير زنده نمودن مردگان و شفاي مرضهايي نظير كوري و پيسي توسط حضرت عيسي (ع) و يا اژدها شدن عصا و ارائه يد بيضا به واسطه حضرت موسي (ع) و يا معجزات حضرت ختمي مرتبت محمد مصطفي 6 و... در اين مقام مورد بحث ما نيست ; زيرا "ولايت تكويني" مباحثي جداگانه دارد كه در علم كلام مورد بحث قرار ميگيرد. آنچه در اينجا مورد بحث ماست ولايت به مفهوم حكومت است . سخن در اين است كه خداوند سبحان منصبي را به عنوان ولايت و امامت و رهبري جامعه براي برخي از پيامبران و ائمه (ع) جعل نموده كه اين مقام گرچه به اعتبار و جعل است اما از مقام رسالت هم بالاتر است . رسول فقط پيام ميآورد و دستورات الهي را ابلاغ ميكند، اما مقام ولايت مقام حاكميت داشتن، ملزم نمودن و اطاعت خواستن است ; مقامي كه حضرت ابراهيم (ع) پس از پشت سرگذاشتن آزمايش هاي بسيار طبق آيه شريفه (اني جاعلك للناس اماما) و حضرت داود(ع) مدتها پس از پيامبري با جمله (انا جعلناك خليفة في الارض) بدان دست يافته، مقامي كه پيامبراكرم 6 در جريان غديرخم از جانب خداوند متعال با گفتن جمله "من كنت مولاه فهذا علي مولاه" براي اميرالمؤمنين (ع) قرار داد. (از بيانات استاد - حفظه الله - در درس)
[2] بقره (2): 124.
اسم الکتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 122