اسم الکتاب : درسهايي از نهج البلاغه المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 174
هر كدام هم يك امتيازي دارند، چرا كه اگر بنا باشد امتيازي در كار نباشد دوتا بودن
محقق نمي شود، و لذا گفته اند: "صرف الشئ لايتثني و لا يتكرر" يعني هيچ
مفهومي به تنهايي و بدون ضميمه دو و يا مكرر نمي شود، انسان فقط و صرف
نمي شود دوتا باشد. دو شدن انسان به اين است كه مثلا اين انسان قدش بلند باشد
و آن ديگري قدش كوتاهتر، يا اين رنگش سفيد باشد و آن ديگري رنگش سياه،
يا اين انسان اينجا نشسته باشد و آن ديگري آنجا نشسته باشد. خلاصه اين كه از
جهت زمان، از جهت مكان، از جهت رنگ، از جهت كم و كيف و بالاخره از يك
جهت امتياز داشته باشند، بنابراين دوتا شدن يك شئ به اين است كه يك
مابه الاشتراك داشته باشند، يعني يك جهت مشتركي با هم داشته باشند و هر كدام
هم يك امتيازي داشته باشد تا بشوند دوتا.
پس از اين كه دوتا شد، هر يك از اين دوتا تركيب ميشوند از مابه الاشتراك و
مابه الامتياز; يعني از يك جهت مشترك و از يك جهت ممتاز، هر كدام از اين دو
انسان را كه دست رويش بگذاريد مركب است، يعني يك انسانيت دارد كه جهت
مشترك هر دو است و اين را ميگويند مابه الاشتراك، يك مابه الامتيازي هم دارد كه
ديگري ندارد، و امتيازش به اين است كه يا زمان خاصي دارد، يا مكان خاصي دارد،
يا قد خاصي دارد، يا جهت خاصي دارد، يا رنگ خاصي دارد و يا بالاخره يك
چيزي دارد كه آن يكي ندارد، لذا ميشود مركب .
واجب الوجود هم اگر بخواهد دوتا باشد، در دوتا شدن يك مابه الاشتراك دارند،
يعني يك چيزي كه هر دو در آن شركت دارند كه هر دو واجب الوجودند،
اگر خواسته باشي دوتا باشند بايد هر كدام يك مابه الامتياز هم داشته باشد،
مثلا مكان خاصي داشته باشد، يا زمان خاصي، يا كمي يا كيفي و يا يك جهتي تا
بشود دوتا، در نتيجه هر يك از اين واجب الوجودها مركب ميشوند و به اجزائشان
احتياج پيدا ميكنند و ميشوند محتاج، كه اين با واجب الوجود بودن
اسم الکتاب : درسهايي از نهج البلاغه المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 174