اشياء مانند تصاوير در تلويزيون هستند، خدايا به ما بفهمان كه اينها عكس هستند و همه جلوه تو هستند.

مثال ما مثال كسي است كه خودش را در آينه مي‌بيند و خيال مي‌كند كه تصويرش يك موجودي است و از آن عذرخواهي مي‌كند و مي‌گويد: ببخشيد نمي دانستم اين آينه مال شماست ! همه موجوداتي كه در عالم مي‌بينيم جلوه هاي خدا هستند و مثل همان تصاوير هستند كه ما در تلويزيون مشاهده مي‌كنيم .

دعاي پيغمبر6 آن است كه خدايا ما مي‌خواهيم صاحب عكس را ببينيم و مي‌خواهيم خود خدا را بيابيم، و حضرت سيدالشهداء(ع) نيز همين را در دعاي عرفه مي‌فرمايد. شخص عارف از موجودات غفلت مي‌كند و فقط خدا را مي‌يابد. از حضرت علي (ع) نقل شده : "ما رأيت شيئا الا و رأيت الله قبله و فيه و معه و بعده"[1] چيزي را مشاهده نكردم مگر اين كه خدا را قبل از آن چيز و در آن چيز و با آن چيز و بعد از آن مشاهده نمودم .

يك شخص واقع بين قبل از هر چيز حقيقت هستي را كه يك معناي واحد و غيرمتناهي است مي‌يابد - هرچند جلوه دارد - او واقعيت را مي‌يابد و از واقعيت به سراغ جلوه مي‌رود، و علت را مي‌يابد و از علت سراغ معلولها مي‌آيد، صاحب عكس را مي‌يابد و از آن سراغ عكسها مي‌آيد، او را مي‌يابد و بعد جلوه او را مي‌بيند.

جمله "و كمال معرفته التصديق به" شايد اشاره به همان برهان صديقين باشد. يعني كمال معرفت خدا اين است كه انسان خدا را بيابد و باور كند. بايد خدا را در وجود خودمان بيابيم و در درون ذاتمان او را تصديق كنيم همان طوري كه هست، اولا هستي است، و نيستي و فقر در ذاتش راه ندارد، هستي بدون نيستي

---