او، و ديگري هتك حرمت جسد مسلمان ; لكن وصيت به امر عقلايي علاوه بر اينكه عرفا اذن است موضوع هتك را نيز منتفي مي‌سازد. بنابراين وصيت مورد سؤال جايز و نافذ مي‌باشد; ولي بايد به نحوي انجام شود كه در عمل نيز صدق هتك نكند، مثلا اگر ذكر نام و شناسايي او در نزد عموم يا دانشجويان موجب انتزاع هتك باشد بايد از ذكر نام و معرفي او خودداري شود.

(151) سؤال : در دانشگاههاي علوم پزشكي از اجساد افرادي كه صاحب ندارند، براي تشريح و يادگيري دانشجويان استفاده مي‌شود و يا اعضاي آنها را مثل قلب و كبد و كليه، اغلب بدون اجازه صاحبان ميت در شيشه ها نگهداري مي‌كنند. لطفا نظرتان را در اين مورد بيان فرماييد؟

جواب : حتي الامكان از اجساد غيرمسلمان استفاده كنند، مگر اينكه يافت نشود و حفظ جان يا معالجه فرد مسلمان متوقف بر آن باشد.

(152) سؤال : آيا ولي فقيه يا حاكم شرع بدون رضايت صاحب ميت مي‌تواند حكم به اهداي جنازه به دانشكده پزشكي جهت تعليم نمايد؟

جواب : مشكل است .

(153) نبش قبر مسلمان براي تهيه استخوان و تشريح جايز نيست ; مگر اينكه حفظ جان مسلمان - هرچند در آينده - متوقف بر آن باشد و تهيه استخوان كافر امكان نداشته باشد.

(154) سؤال : آيا مي‌توان براي تشريح جهت آموزش، به علت كمبود جسد و استخوان (كه بدون آنها آموزش ممكن نيست) اقدام به نبش قبر غيرمسلمان نمود؟

جواب : نبش قبر كفار اشكال شرعي ندارد، مگر اينكه مفسده اي بر آن مترتب باشد; و نبش قبر كافري كه در ذمه اسلام مي‌باشد جايز نيست، مگر اينكه طبق آداب خودشان جايز باشد.

(155) سؤال : در فرض فوق اگر ندانيم اين قبر متعلق به مسلمان است يا غيرمسلمان، آيا مجازيم نبش قبر كنيم ؟

جواب : در بلاد اسلام جايز نيست .

(156) سؤال : در صورت كمبود جسد و استخوان، آيا مي‌توانيم استخوانهايي را