«مصاحبه‌اى با آيت اللّه شيخ جعفر سبحانى»

نخستين شناخت من با حضرت آية اللّه گلپايگانى در همان سالى بود كه براى تحصيل وارد حوزه علميه قم شدم (يعنى سال 1365 هجرى قمرى برابر با 1325 شمسى،) روزيكه ما وارد قم شديم سطوح عاليه را مى‌خوانديم در آن زمان مرحوم آية اللّه گلپايگانى با مشايخ ثلاث (آيت اللّه العظمى حجت، آيت اللّه العظمى خوانسارى، آيت اللّه العظيم صدر) در حقيقت زعامت حوزه را در دست داشتند كسانيكه به عنوان مرجع تدريس مى‌كردند. آيت اللّه بروجردى و آيت اللّه حجت و آيت اللّه صدر و آيت اللّه خوانسارى بود. اما كسانيكه بعنوان يك مدرس عاليمقام تدريس مى‌كردند يكى از آنها آيت اللّه العظمى گلپايگانى بود. شناخت من از ايشان از همان زمان بعنوان يك مدرس بزرگ بود كفايه را تدريس مى‌كرد و در خانه هم بحث خارج براى بعضى از طلاب و فضلاء داشتند. و ما به عنوان يك شاگرد كوچك در همان سال و سال بعد در درس ايشان حاضر مى‌شديم.

انسان اگر بخواهد شخصيت يك انسانى را بيان كند بايد نتائج كارهاى او را ببيند.

نتائج كار بهترين معرّف شخصيت يك انسان است نتائج شخص يا نتائج اجتماعى مى‌باشد كه جامعه از آن بهره مى‌گيرد و يا نتائج علمى است كه دانشمندان و انديشمندان از آن بهره مى‌گيرند. و يا پرورش شاگردان بزرگيست كه مى‌تواند بعد از او راه را براى مسلمين باز كند. مرحوم آيت اللّه العظمى گلپايگانى از همين گروه است كه هم خدمات اجتماعى انجام داد. بيمارستانى ساخت و براى طلاب جوان مدارس روزانه‌اى را تأسيس كرد. كه تا آن روز مدارس روزانه به اين شكل نبود.

در مقام موقعيت علمى ايشان بايد عرض كنم مرحوم آيت اللّه حاج شيخ عبد الكريم حائرى (اعلى اللّه مقامه) شاگردانى برجسته را تربيت كرد كه در ميان آنها مرحوم آيت اللّه گلپايگانى جزء رديف اول بود. البته مرحوم آيت اللّه حائرى براى ده‌ها و صدها تن درس مى‌گفته. اما آن‌چنان نبود كه تا حد عالى برسند و درجه يك باشند. ايشان در ميان‌