كه ندارد بستايد، برايش تصنع و فريب و رياكارى به دست مى‌آيد و وقتى كه عادت كند كه هركجا پيش آمد خود را به كم‌تر از آن‌چه در او هست توصيف كند. اين كار در او تحاسر (واماندگى) ايجاد مى‌كند و تودد، خلق جميلى است كه در انسان با ميانه‌روى در ملاقات كردن ديگران پديد مى‌آيد در امورى كه انسان از آن‌ها لذت مى‌برد و زياده‌روى در آن چاپلوسى ايجاد مى‌كند و كمى (در آن)، حصر (ناتوانى در رسيدن و استفاده كردن از چيز مطلوب) پديد مى‌آورد و اگر با اين وجود، با ديگران با چيزى كه آن‌ها را غمگين كند برخورد نمايد، اين برايش سوء معاشرت پديد مى‌آورد. و بر سبيل همين مثل مى‌توانيم در غير اين افعال نيز به ميانه‌روى و زيادى و نقصان دست يابيم.

تلاش براى رسيدن به اعتدال‌

11. اكنون سزاوار است كه بگوييم با چه روشى مى‌توانيم اخلاق جميله را به دست آوريم. پس مى‌گوييم: اولا لازم است كه خلق‌ها را يكى‌يكى مورد شناسايى و شمارش قرار دهيم. هم‌چنين افعالى كه از تك‌تك خلق‌ها پديد مى‌آيد را نيز مورد شناسايى قرار داده، شمارش كنيم. پس از آن سزاست كه تأمل نموده ببينيم چه خلق‌هايى را درون خودمان مى‌يابيم و اين‌كه آيا خلقى كه از آغاز كارمان براى ما رخ داده است زيباست يا زشت؟ و راه وقوف بدان اين است كه تأمل نموده، ببينيم كدام فعل است كه اگر مرتكب آن شويم از انجام آن لذت مى‌بريم و چه فعلى است كه اگر آن را انجام دهيم از آن اذيت نمى‌شويم.

وقتى اين فعل را تشخيص داديم در آن دقت كرده، ببينيم آيا آن‌