وسيله آن رخ مى‌دهد و امرى كه به سبب آن و براى رسيدن به آن فعل شكل مى‌گيرد، مى‌پردازيم [فعل را بر اساس مقدار خاصى از موارد فوق شكل مى‌دهيم، در اين حالت است كه به فعل معتدل رسيده‌ايم‌] و آن‌گاه كه فعل به تمام اين حدود مقيد شد، به حالت اعتدال رسيده و در غير اين صورت فعل نه داراى زيادتى و نقصان است از آن رو كه مقادير اين اشيا در كثرت و قوّت هميشگى و يكسان نيست، قطعا افعال معتدل نيز مشكلشان شكلى واحد و دايمى نخواهد بود.

عادات پسنديده و ناپسند

10. اكنون به‌جاست براى مثال به ذكر امورى بپردازيم كه به عنوان اخلاق خوب مشهور است و از افعال معتدلى كه از اخلاق جميله پديد آمده، خود باعث ايجاد آن نيز مى‌شوند سخن به ميان آوريم تا ذهن به مطابقت آن‌چه در اين مسأله به اجمال بيان كرديم، با اصناف اخلاق و افعالى كه از هر صنف خاصى از اخلاق سر مى‌زند راه يابد.

با اين مقدمه مى‌گوييم: شجاعت خلقى است زيبا كه با ميانه‌روى در اقدام به امور ترسناك و دست كشيدن از آن‌ها حاصل مى‌شود. اگر اقدام به شجاعت زياد شود بى‌باكى را به دست مى‌دهد و نقصان در آن ترس را حاصل مى‌كند كه خلقى است زشت و وقتى كه اين خلق‌ها حاصل شده باشد، چنين افعالى آشكار از اين خلق‌ها پديد مى‌آيند. و سخاوتمندى، از تعادل در حفظ مال و انفاق آن پديد مى‌آيد و زيادى حفظ و كمى انفاق، تقتير (خست، تنگ گرفتن در امور مالى) را ايجاد مى‌كند كه البته قبيح است و زيادى در انفاق و كمى در حفظ نيز تبذير