اسم الکتاب : سعادت از نگاه فارابى المؤلف : جابری مقدم، علی اکبر الجزء : 1 صفحة : 36
است كه براى آن عايق محسوب مىشوند. بعضى از
اين موانع امور طبيعىاند و برخى ديگر ارادى بوده، از اراده ديگران ناشى مىشوند.
معقولات اراديه در زمانهاى مختلف
23. اين معقولات اراديه در زمانهاى مختلف با يكديگر تفاوت مىيابند،
بدين معنى كه در يك زمان خاص، اعراض و احوالى بر آنها عارض مىشود كه در زمانهاى
قبل يا بعد از آن زمان خاص، بر آن عارض نشده است؛ اما اين مسأله به تفاوتهاى ناشى
از زمان منحصر نمىشود، بلكه همچنين احوال اين معقولات اراديّه با تفاوتهايى كه
در مكانهاى به وجود آمدن آنها وجود دارد نيز متفاوت مىشود. اين مسأله در اشيا
طبيعى مثل انسان نيز روشن است؛ چرا كه وقتى انسانى در خارج از نفس، بالفعل وجود
مىيابد، آنچه پديد آمده است از جهت احوال و اعراضى كه در آن وجود دارند، در يك زمان
خاص با آنچه در زمان ديگر پديد مىآيد تفاوت مىكند. همينطور است اعراض و احوالى
كه در او پديد مىآيد [با توجه به مكان] آنچه در يك بلاد پديد مىآيد با آنچه
در بلاد ديگرى شكل مىگيرد فرق دارد و با اين همه، امر معقول در تمام آنها يك چيز
است كه به عنوان معناى انسان لحاظ مىشود.
مقترنات اشيا ارادى در زمانهاى مختلف
24. اشيا ارادى نيز همين گونهاند، چيزهايى مثل عفت و آسانگيرى و
اسم الکتاب : سعادت از نگاه فارابى المؤلف : جابری مقدم، علی اکبر الجزء : 1 صفحة : 36