خود و فاصله انداختن بى‌معنايى است كه از اشتباه ميان غوطه خوردن در حقيقت واقعى و حقيقت ساخته شده در مسافت دور ناشى مى‌شود ...». [1] لذا مى‌توان مؤلفه‌هاى عرفان شريعت‌گرا را چنين ترسيم كرد:

- مبدأ و معادباورى‌

- هدفمندى و غايت‌گرايى در مقوله لقاء اللّه‌

- توحيدگرايى‌

- اصالت به عبوديت بخشيدن و بندگى خدا

- امامت و ولايت‌محورى‌

- شريعت‌گرايى در همه ساحت‌هايى سلوكى و مقامات معنوى‌

- عقلانيت و معرفت‌گروى‌

- اعتدال و تعالى‌جويى‌

- رياضت مشروع و معقول‌

- فقرشناسى و فقرباورى وجودى‌

- درون‌گرايى و برون‌گرايى‌

2. مؤلفه‌هاى عرفان شريعت‌گريز

عرفان‌گريز از شريعت مى‌تواند هم در عرفانهاى دينى- اسلامى كه با تفسيرها و قرائت‌هاى صوفيانه (تصوف قرن دهم به بعد كه بيشتر در فرقه‌ها و جريانها و با آداب و رسوم خاص و خرقه و خانقاه و ... ظهور يافتند) و هم در عرفانهاى آئينى شرقى (هندوئيسم، بوديسم، جينيسم و ... تائوئيسم و ...) و هم در عرفانهاى مدرنيستى و سكولار كه غيردينى و گاهى ضددينى هستند (عرفانهاى سرخپوستى، اكنكار و ...) كه‌

[1]. تفسير و نقد و تحليل مثنوى جلال الدين محمد بلخى، ج 11، ص 118، چ 10، 1363 ش.