شراب‌

عبارت است از ذوق و وجد و حال كه از جلوه محبوب حقيقى در اوان غلبه محبت بر دل سالك عاشق وارد مى‌شود و سالك را مست و بى‌خود مى‌كند چه، استيلاى آن موجب هدم قواعد عقلى و نقض معاقد و همى اوست كه مبدأ انتشاء كثرت رسمى و نسبت اعتبارى ميشود.

و

ساقى‌

عبارت است از حقيقت باعتبار حسب ظهور در هر مظهر كه تجلى كرده باشد.

و ساقيان بزم عشق كنايه از سمع و بصر انسان باشد، چه اكثر اسباب مستى از اين دو راه ميرسد و از تجليات [افعالى به جام تعبير مى‌كنند و از تجليات اسمائى و صفاتى به خم و سبو و از تجليات‌] ذاتى كه موجب فناى فى اللّه و بقاى باللّه است به بحر و قلزم، و آن ذوق و وجد را كه از تجلى ذاتى ناشى شود؛ كه سالك را از لذت هستى پاكى دهد و موجب فناى او گردد شراب طهور نامند قال اللّه تعالى «وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً»[1].

[1] - انسان/ 21.

[2] - در نسخه كهنه: شراب شمع سكر و ذوق عرفان( ف).