باب دوم: تفصيل سهام و چگونگى تقسيم كردن‌

فصل: مقدار فروض [/ سهام قرآنى‌]

فروض موجود در قرآن شش تاست:

دوسوم: سهم دو دختر، نيز دو خواهر پدر و مادرى يا پدرى تنها و بيشتر از دو نفر.

يك دوم: سهم يك دختر، يا يك خواهر، نيز شوهر در صورت بچه نداشتن همسر وى.

يك سوم: سهم اين افراد است: مادر به شرطى كه حاجب نداشته باشد- كه حاجب وى بچه ميت يا برادران وى مى‌باشند- نيز كلاله متعدّد [/ بيش از يك نفر].

يك چهارم: سهم دو نفر است: شوهر به شرطى كه همسر وى بچه يا نوه و پايين‌تر از آن را داشته باشد.

نيز زن در صورتى كه شوهر وى بچه و نوه و پايين‌تر از آن را نداشته باشد.

يك ششم: سهم سه نفر است: پدر با وجود فرزند؛ مادرِ داراى حاجب؛ وكلاله واحد.

يك هشتم: سهم زن ميّت است در صورت فرزند نداشتن ميت.

غير از فرزندان ميّت كه حاجب مادر ميت از يك سوم به يك ششم [/ حجب نقصان‌] مى‌باشند، هيچ كس جز دو برادر يا يك برادر و دو خواهر يا چهار خواهر و بيشتر حاجب مادر نيست؛ آن هم به شرطى كه برادرها يا خواهرهاى ميت، پدرى و مادرى يا پدرى باشند، زنده باشند، بيرون شكم مادر باشند [/ متولد شده باشند]، از ارث بردن ممنوع نباشند، و پدر ميت وجود داشته باشد؛[1] زيرا اين حجب براى نفع رساندن به پدر است [به‌

[1]. مصنف در اين عبارت به شروط محجوب شدن مادر ميت از جانب برادر و خواهر ميت اشاره مى‌كند كه عبارت است از:

1. عدد؛ كه يك نفر نمى‌تواند حاجب باشد، بلكه يا دو مذكر بايد وجود داشته باشد يا يك مذكّر و دو مؤنث و يا چهار مؤنث و بيشتر.

2. برادرها و خواهرها، پدرى و مادرى يا پدرى تنها باشند.

3. زنده باشند.

4. متولّد شده باشند؛ لذا اگر در شكم مادر باشند و هنوز به دنيا نيامده باشند، نمى‌توانند حاجب مادر ميت باشند.

5. موانع ارث در آنها وجود نداشته باشد.

6. پدر ميت موجود باشد.