اگر آنها شروع كردند دفاع مى‌كنيم، امام حسين در مورد شمر هم رعايت مى‌كند و مى‌گويد قبل از آنكه جنگ عملًا از طرف دشمن شروع بشود از طرف ما نبايد شروع بشود. اين نكات است كه مقام معنويت امام را نشان مى‌دهد كه آنها چگونه فكر مى‌كردند: يك اصل كوچك ولو يك مستحب هم نبايد پايمال شود.

پرسش و پاسخ‌

سؤال ديگر كه من خودم آن را يك مقدار توسعه مى‌دهم اين بود كه اگر در اسلام جايز نيست از وسيله‌هاى نامشروع و فاسد براى هدف مشروع استفاده بشود، چرا پيغمبر اجازه مى‌داد كه مسلمين بروند جلوى قافله مال‌التجاره كفار قريش را كه از شام به مكه مى‌رفت وقتى كه از نزديك مدينه عبور مى‌كرد بگيرند و كالاى آن را تصاحب كنند كه اروپايى‌ها حتى تعبير زشت «راهزنى» را به كار برده‌اند؟ آيا غير از اين بود كه اين كار براى هدف مقدسى بود؟ من اين سؤال را توسعه مى‌دهم، مى‌گويم ممكن است كسى بگويد خود جهاد هم از همين قبيل است، چون جهاد هم در نهايت امر يعنى كشتن انسانها! بديهى است كشتن انسانها فى حد ذاته كار درستى نيست. كارى كه فى‌حدذاته درست نيست، چرا اسلام اجازه مى‌دهد؟ مى‌گوييد براى هدفى مقدس. پس خود اجازه جهاد در اسلام، اجازه دادن اين است كه از وسايل نامشروع براى هدف مشروع استفاده بشود.