خود را به آب وآتش بزند و حرام وحلال راانباشته كند كه مبادا دچار تنگدستى گردد. از اين رو، مى بينيم اميرمؤمنان 7 رضا و خشنودى را اساس قناعت دانسته، فرموده است:

«رَأْسُ الْقَناعَةِ الرِّضا»[1]

خشنودى از پروردگار، اصل قناعت است.

د- نگاه كردن به زندگى فقرا

يكى ديگر از زمينه‌هاى قناعت، مقايسه زندگى خود با زندگى فقرا است.

وقتى انسان زندگى خود را با وضع زندگانى آنها بسنجد، اثر تعديل كننده دارد. و باعث مى‌شود كه انسان به امكانات اندكى، قناعت كند.

از اين رو، رهبران اسلام به پيروان خويش سفارش مى‌كردند كه همواره در امور مادّى به قشر پايين جامعه نگاه كنند نه به مرفّهان و ثروتمندان. ابوذر مى‌گويد:

«دوستم (رسول خدا) به من سفارش كرد كه در امور دنيا به پايين‌تر از خويش بنگرم نه به آنكه ازمن بالاتر است.»[2]

امام باقر 7 نيز مى فرمايد:

«انْظُرْ الى‌ مَنْ هُوَ دوُنَكَ وَ لا تَنْظُرْ الى‌ مَنْ هُوَ فَوْقَكَ فىِ‌الْقُدْرَةِ، فَانَّ ذلِكَ اقْنَعُ لَكَ بِما قُسِّمَ لَكَ»[3]

درقدرت و تمكّن مالى همواره به پايين تر از خود نگاه كن نه به بالاتر، زيرا چنين كارى تو را به روزى خود قانعتر مى‌سازد.

علّت اين سفارش حكيمانه آن است كه مؤمن به سطح زندگى معمولى، بسنده‌

[1] - غررالحكم، ج 4، ص 54.

[2] - مجموعه ورّام، ص 169، دارصعب.

[3] - بحارالانوار، ج 78، ص 198.